Kobieta ksiądz i kobieta wódz

Kobieta ksiądz i kobieta wódz

3.02.2024
26.01.2024

Szanowni Państwo,

jak by Państwo stworzyli feminatywy od takich słów jak ksiądz albo wódz?

Pozdrawiam

Ad 1. Żeńską formą potencjalną i regularnie utworzoną pod względem słowotwórczym jest – w odniesieniu do kobiety sprawującej funkcję duchownej – ksiądzka. Należy jednak jasno powiedzieć, że forma ta nie ma charakteru oficjalnego. Lektura tekstów mówiących o nowo powołanych kobietach księżach wskazuje, że zazwyczaj mówi się o nich, używając formy męskiej ksiądz (odmienianej według wzorca męskiego, por. rozmowa z księdzem Anną Petrović, proboszczem słowackiej parafii luterańskiej w Belgradzie) albo też formy żeńskiej ksiądz (mającej w przypadkach zależnych formy równe mianownikowi, por. uroczystość konsekracji 41-letniej ksiądz Pauliny Hławiczki-Trotman).

Ad 2. W wypadku kobiet wodzów w uzusie konkurują obecnie formy: wódzka (z regularnym sufiksem -ka), wodzini (z jedynym przyrostkiem wyłącznie żeńskim -ini/-yni, por. też naukowczyni czy gościni) oraz wódczyni (na wzór rzeczownika przywódczyni od przywódca).

Adam Wolański
  1. 3.02.2024

    Jedynym historycznie uzasadnionym żeńskim odpowiednikiem księdza jest ksieni, z jeszcze dawniejszego księgini. Ksieni oznaczała co prawda przez stulecia przełożoną klasztoru, ale to znaczenie nie jest już obecnie szerzej kojarzone i można by to słowo przywrócić, brzmi dużo lepiej, niż ksiądzka, która wcale nie zdążyła się jeszcze przyjąć. Poza tym tworzy zgrabną symetrię par: ksiądz — pan / ksieni pani, co miałoby znaczenie przy zwrotach typu „proszę ksieni ” itp.  

    Łukasz
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego