Kozacja

Kozacja
27.04.2020
27.04.2020
Ostatnio spotkałam się ze słowem kozacja w znaczeniu ‘naukowe potwierdzenie korelacji’. Google nie dają definicji słowa kozacja. Czy w ogóle takie słowo istnieje, np. w języku naukowym?
Znalazłam w internecie trzy konteksty, w których występuje słowo kozacja. W pierwszej grupie wypowiedzi kozacja jest zapewne polskim odpowiednikiem angielskiego causation oznaczającego powodowanie zdarzenia, wydarzenia lub związek przyczynowo-skutkowy między jakimiś wydarzeniami (por. hasło causation w Oxford Leaner’s Dictionaries; https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/causation). Słowo to należy jednak uznać (zapewne) za indywidualizm – pojawia się bowiem w jednej tylko dyskusji internetowej (na forum Filmweb.pl), a osoba, która go użyła, odpiera zarzuty innych forowiczów o posługiwanie się wyrazem nieistniejącym w języku: „co do kozacji niefunkcjonującej w j. polskim – juz funkcjonuje, bo ją wprowadziłem” (zapis zgodny z oryginałem; https://www.filmweb.pl/film/%C5%9Acigaj%C4%85c+arktyczny+l%C3%B3d-2012-560184/discussion/Kolejne+k%C5%82amstwa+o+globalnym+ociepleniu.,2224687). Byłoby to użycie bliskie temu, o którym pisze Czytelnik.
Druga zdań z wyrazem Kozacja (pisana wielką literą) pochodzi z utworu literackiego (należącego, jak się zdaje, do gatunku fantasy) i jest nazwą mitycznej krainy: „Wedle słów «Bursztynowej Księgi», Kozacja (po runwirsku: «Kozakija») będzie jednym z państw runwirskich, założonym przez potomków dzisiejszych Rosjan i Ukraińców na terenach rozległego Kozackiego Stepu (Kozackij Step) z dostępem do Morza Madziarskiego (Morje Mad'iarskije). Na tych terenach pokrytych stepem i lasostepem będą żyć wskrzeszone magią meteorytu dzikie konie tarpany, antylopy suhaki, ksykuny, chimery, sfinksy, mantykory, zabijające wzrokiem węże połozy, orientalne strusie, wilki, diatrymy, tury, bawoły arni, dropie, szablozębne pantery, szakale z gatunku oksztoń grabarz, mamuty cesarskie, lwy, nosorożce z gatunku Elasmotherium sibricum, rosomaki, hipopotamy gorgonookie i wiele innych. Będzie to też kraina takich istot jak: detka, płanetnicy, rusałki, wiły, sysuny, brukołaki, czarownice, syrojidy, czuhajstery, zmieniające płeć miesięczniki, luzony z Morza Madziarskiego, rachmany, majki, mawki i tym podobne. (źródło: http://mitoslavia.blogspot.com/2015/03/kozacja.html).
W tekstach nieliterackich (publicystycznych) pojawia się (także sporadycznie) Kozacja jako nazwa obszaru zamieszkanego przez Kozaków, stanowiącego część współczesnej Ukrainy: Donbas to jakby nie było nie Ukraina lecz Kozacja, ta prawdziwa (https://macgregor.neon24.pl/post/137483,pan-dariusz-kosiur-syjonistyczny-prowokator).
Jest wreszcie trzeci typ użyć – i te należą do tekstów stworzonych przez różne osoby, co może świadczyć o tym, że nie mają charakteru jednostkowego: Kozacja osłona na silnik… pomóżcie (https://a4-klub.pl/topic/177535-all-tdi-kozacja-os%C5%82ona-na-silnik-pom%C3%B3%C5%BCcie/), kozacja tapeta, już mam ją na pulpicie (https://www.bmw-sport.pl/viewtopic.php?p=1155646), Mam dla ciebie kozacja akcje na zadmie jeśli chcesz ją to mogę Ci ją przesłać tylko napisz (https://www.youtube.com/watch?v=cWOK29U3s2o), Wymyśliłem nową kozacja serię, jeszcze nie wiem kiedy nagram bo to trochę przygotowań ale wkrótce będzie na kanale :) Jak coś to będzie seria z innymi YouTuberami, coś na wzór otwórz i graj. Będzie sztos (https://www.facebook.com/MIKIX18/posts). Jak widać, kozacja nie występuje tu w funkcji rzeczownika (choć swą formą przypomina rzeczownik), lecz przymiotnika, i to nieodmiennego (podobnie jak np. brąz, bordo czy super). Można się domyślać, że powstał on od rzeczownika kozak lub przymiotnika kozacki odnoszących się w języku młodzieżowym do czegoś (kogoś) ocenianego pozytywnie ze względu na jakiś rodzaj brawury, mającego związek z szybkością, wyścigami itd.
Jak się potoczą losy tego wyrazu – czas pokaże.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego