Księstwo Słupskie, Hospodarstwo Mołdawskie, Chanat Krymski
proszę o podanie poprawnego zapisu poniższego typu nazw (z nadzieją, że te rozstrzygnięcia pojawią się w SJP): księstwo słupskie, hospodarstwo mołdawskie, chanat krymski czy Księstwo Słupskie (z pewnością zapis dużymi literami jako byt państwowy: Księstwo Warszawskie, Księstwo Kijowskie), Hospodarstwo Mołdawskie, Chanat Krymski. Czy pisownia dużą lub małą literą zależy od stopnia niezależności danego terytorium? Dziękuję bardzo i pozdrawiam, A.B.
4.06.2019
4.06.2019
Szanowni Państwo, proszę o podanie poprawnego zapisu poniższego typu nazw (z nadzieją, że te rozstrzygnięcia pojawią się w SJP): księstwo słupskie, hospodarstwo mołdawskie, chanat krymski czy Księstwo Słupskie (z pewnością zapis dużymi literami jako byt państwowy: Księstwo Warszawskie, Księstwo Kijowskie), Hospodarstwo Mołdawskie, Chanat Krymski. Czy pisownia dużą lub małą literą zależy od stopnia niezależności danego terytorium? Dziękuję bardzo i pozdrawiam, A.B.
Wszystkie trzy wymienione w pytaniu nazwy mają pisownię chwiejną. Przeważa zapis wielką literą, gdyż większość autorów traktuje określenia Księstwo Słupskie, Hospodarstwo Mołdawskie i Chanat Krymski jako nazwy własne historycznych bytów czy krain państwowych. Księstwo Słupskie (niem. Herzogtum Pommern-Stolp) istniało w latach 1368-1478, Hospodarstwo Mołdawskie, Hospodarstwo Mołdawii (rum. Principatul Moldovei) w latach 1359–1859, a Chanat Krymski (krymskotat. Qırım Hanlığı) od XV do XVIII w.
Żeby nie być gołosłownym, warto przywołać tytuły książek: M. Kobyliński, Księstwo Słupskie (1368 –1478), wydawnictwo „copyrights” 2018; B. Cywiński, Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej, rozdział Hospodarstwo Mołdawskie w XV wieku, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2013; L. Podhorecki, Chanat Krymski, Wydawnictwo „Bellona”, Warszawa 1987.
Niekiedy jednak w rozmaitych tekstach pojawia się pisownia małą literą, np. W roku 1317 książę Warcisław IV z dynastii Grafitów zajął Słupsk, włączając go do księstwa pomorskiego. Jego syn Bogusław V rządził początkowo we własnym imieniu oraz młodszych braci. W wyniku dokonanego w roku 1368 podziału otrzymał księstwo słupskie; Polacy nigdy nie pogodzą się z otrzymaniem przez Stefana Tomszę II hospodarstwa mołdawskiego; Wprawdzie chanat krymski został założony w XV wieku, ale o jego podboju nikt z Polaków nigdy nie myślał aż do przełomu roku 1644/1645.
Nie ma więc chyba innego wyjścia, jak tylko ową oboczność ortograficzną uznać za fakt, chociaż Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego (Warszawa 2017, s. 596, hasło krymski) podaje wyłącznie pisownię chanat krymski.
Żeby nie być gołosłownym, warto przywołać tytuły książek: M. Kobyliński, Księstwo Słupskie (1368 –1478), wydawnictwo „copyrights” 2018; B. Cywiński, Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej, rozdział Hospodarstwo Mołdawskie w XV wieku, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2013; L. Podhorecki, Chanat Krymski, Wydawnictwo „Bellona”, Warszawa 1987.
Niekiedy jednak w rozmaitych tekstach pojawia się pisownia małą literą, np. W roku 1317 książę Warcisław IV z dynastii Grafitów zajął Słupsk, włączając go do księstwa pomorskiego. Jego syn Bogusław V rządził początkowo we własnym imieniu oraz młodszych braci. W wyniku dokonanego w roku 1368 podziału otrzymał księstwo słupskie; Polacy nigdy nie pogodzą się z otrzymaniem przez Stefana Tomszę II hospodarstwa mołdawskiego; Wprawdzie chanat krymski został założony w XV wieku, ale o jego podboju nikt z Polaków nigdy nie myślał aż do przełomu roku 1644/1645.
Nie ma więc chyba innego wyjścia, jak tylko ową oboczność ortograficzną uznać za fakt, chociaż Wielki słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego (Warszawa 2017, s. 596, hasło krymski) podaje wyłącznie pisownię chanat krymski.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
