Litera ó
Dzień dobry, mam dwa zapytania odnośnie wymiany w następujących słowach, czy dobrze to interpretuje?
Koszykówka — w przyrostku „-ówka” używamy „ó” również wymienne na „o” (piłka) koszykowa.
Kraków — krakowski, krakowskie ,„ó” wymienne na „o”.
Dziękuję
W polszczyźnie litera ó występuje obligatoryjnie w przyrostkach -ów (np. Kraków, Głogów), -ówna (np. profesorówna, Mazurówna) i -ówka (np. koszykówka, reklamówka).
Z wymianą ó : o możemy mieć do czynienia tylko w wypadku wyrazów z -ów. Kiedy słowa te są odmieniane przez przypadki i liczby oraz kiedy stanowią podstawę dla innych derywatów (wyrazów pochodnych), dochodzi do takiej wymiany głoskowej, por. np. nazwę Kraków, jego formę dopełniaczową Krakowa czy też utworzony od tej nazwy przymiotnik krakowski.
Wyraz koszykówka został utworzony – w procesie tzw. uniwerbizacji – od wyrażenia piłka koszykowa, czyli przymiotnik koszykowy pozbawiono przyrostka -owy i w jego miejsce dołożono tworzący rzeczowniki sufiks -ówka. Litera ó wynika tu po porostu z jej obecności w przyrostku -ówka.