Mniejsza połowa

Mniejsza połowa

1.01.2023
1.01.2023

Czy można potocznie użyć sformułowania „mniejsza połowa”? Uważam, że tak. Wprawdzie „połowa” w znaczenie algebraicznym oznacza dokładnie 1/2 i obie połowy całości są identyczne – ale w znaczeniu potocznym "połowa" oznacza „mniej więcej 50 proc.”. Np. w zdaniu „Weź sobie połowę makaronu” nikt nie ma na myśli „Weź sobie dokładnie przeliczoną połowę nitek makaronu”, tylko „Weź sobie mniej więcej połowę porcji makaronu”. Jakie jest zdanie Poradni?

Szanowny Panie,

zgadzam się z Panem całkowicie. Rzeczownik połowa już dawno wyodrębnił znaczenie (potoczne) 'mniej więcej połowa' — jest ono nawet rejestrowane (z trochę inną definicją) przez Wielki słownik języka polskiego PAN pod red. P. Żmigrodzkiego. Większa połowa i mniejsza połowa nie są (wbrew temu, co sądzą przeciwnicy tych konstrukcji) synonimami wyrażeń większa część, mniejsza część, bo te ostatnie mogą się odnosić do każdej części jakiejś całości — 10 procent będzie mniejszą częścią, ale już nie mniejszą połową. Jako tę określimy np. 40 procent, 47 procent itp. 90 procent to większa część, a już nie większa połowa — nią będzie np. 55 procent.

Może Pan więc używać wyrażeń większa połowa, mniejsza połowa z czystym sumieniem (ja tak robię, oczywiście, w sytuacjach nieoficjalnych).


Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego