W polszczyźnie mamy regułę mówiącą, że jedyną grupę kobiecych nazwisk odmiennych – polskich i obcych – stanowią te, które są zakończone w mianowniku samogłoską -a. Samogłoska ta może być zarówno zakończeniem odpowiedniego nazwiska męskiego (por. np. Cegiełła ← Cegiełła, Masina ← Masina, Rokita ← Rokita), jak i wykładnikiem żeńskości (por. np. Dymna ← Dymny, Kowalska ← Kowalski, Sieradzka ← Sieradzki). Modelami deklinacyjnymi są dla nich rzeczowniki i przymiotniki rodzaju żeńskiego.

Wszystkie pozostałe nazwiska kobiece tożsame brzmieniowo z nazwiskami męskimi pozostają nieodmienne. Dotyczy to nazwisk zakończonych w wymowie na spółgłoskę (por. np. Bacewicz, Piaf, Zykun) oraz samogłoski: -e (por. np. Reszke, D. Reszke, a nie: *Reszkej), -i (por. np. Negri), -o (por. np. Dejenko, D. Dejenko, a nie: *Dejenki), -y (por. np. Kennedy, D. Kennedy, a nie: *Kennedy’ej).

Opisane powyżej reguły dotyczą zresztą nie tylko kobiecych nazwisk, lecz wszystkich żeńskich nazw własnych osobowych, tj. imion, pseudonimów, przydomków itp., por. np. Hillary Clinton, D. Hillary Clinton; Jane Seymour, D. Jane Seymour; George Sand, D. George Sand.

Omawiana tu reguła wynika z tego, że wszystkie rodzime rzeczowniki żeńskie mają w mianowniku liczby pojedynczej końcówkę -a (która zarazem stanowi wykładnik żeńskości) lub też mają końcówkę zerową z tematem wyrazu kończącym się na spółgłoskę, por. np. noc-⌀, postać-⌀. Ponadto męskie nazwiska zakończone w mianowniku na -o (poprzedzone spółgłoskami -k, -g, -ch lub spółgłoską twardą) odmieniają się według wzoru rzeczownikowej deklinacji żeńskiej. Dzięki opozycji: odmienność nazwisk męskich – nieodmienność nazwisk kobiecych możemy różnicować płeć osoby, o której jest mowa w zdaniu, kiedy brakuje innych wykładników płci, por.

• Na przyszły tydzień zaprosiliśmy Dejenkę (= mężczyznę o nazwisku Dejenko), ale: Na przyszły tydzień zaprosiliśmy Dejenko (= kobietę o nazwisku Dejenko)

Dlatego tak ważne jest, aby z kolei nie pozostawiać męskich nazwisk zakończonych na -o bez odmiany.