Nazwy stacji i przystanków
Chciałem zapytać, jak powinny być zapisywane niektóre nazwy przystanków, np. „Marymont-Potok”. W tym wypadku chyba właśnie tak, bo Potok to osiedle na warszawskim Marymoncie, więc można to podciągnąć pod regułę [184]. A „Banacha — szpital”? Napisałbym tak, tzn. z myślnikiem, odstępem i małą literą, bo jest to przystanek przy ul. Banacha, zlokalizowany obok szpitala. Ale może z jakiegoś powodu lepiej: „Banacha-szpital” albo „Banacha-Szpital”?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
31.10.2017
31.10.2017
Szanowni Państwo,Chciałem zapytać, jak powinny być zapisywane niektóre nazwy przystanków, np. „Marymont-Potok”. W tym wypadku chyba właśnie tak, bo Potok to osiedle na warszawskim Marymoncie, więc można to podciągnąć pod regułę [184]. A „Banacha — szpital”? Napisałbym tak, tzn. z myślnikiem, odstępem i małą literą, bo jest to przystanek przy ul. Banacha, zlokalizowany obok szpitala. Ale może z jakiegoś powodu lepiej: „Banacha-szpital” albo „Banacha-Szpital”?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Pisownia nazw własnych miejsc, na których zatrzymują się środki transportu miejskiego (stacji, przystanków), nie jest uregulowana w polskiej ortografii. Reguła 184/48 dotyczy wielowyrazowych nazw miejscowości, przy czym człony nazwy mogą stanowić jednostki administracyjne równorzędne (np. Bielsko-Biała, Skarżysko-Kamienna) lub nierównorzędne (np. Warszawa-Śródmieście, Ursus-Niedźwiadek). W skład niektórych nazw przystanków i stacji wchodzą tego typu nazwy miejscowe i obecny w nich dywiz siłą rzecz pozostaje, por. np. przystanek Marymont-Potok, stacja Warszawa-Okęcie. Nie zawsze jednak nazwy przystanków czy stacji są zbudowane z nazw miejscowych stanowiących jednostki administracyjne i/lub geograficzne sensu stricto. Czasami zestawia się w nich mikrotoponimy, jak np. nazwy ulic, placów, rond itp. z nazwami obiektów architektoniczno-urbanistycznych, bądź też mikrotoponimy łączy się z rzeczownikami pospolitymi. W tego rodzaju wypadkach pisownia jest niejednoznaczna, por. np. stacja Ratusz Arsenał, ale stacja Nowy Świat-Uniwersytet.
Jeślibyśmy chcieli skodyfikować pisownię nazw stacji i przystanków, musielibyśmy stworzyć regułę jednoznaczną i łatwą do zapamiętania. Co więcej, aby reguła ta nie była martwa, nie może ona wymagać od użytkowników języka szczegółowej wiedzy dotyczącej podziału jednostek administracyjnych kraju, etymologii poszczególnych członów nazwy, ich równorzędności czy nierównorzędności oraz tego, czy dany wyraz jest nazwą gatunkową, czy też jednak wchodzi w skład nazwy własnej jako człon odapelatywny. Podstawową bowiem funkcją nazw własnych jest identyfikacja i dyferencjacja obiektów, a nie przekazywanie informacji semantycznej.
Odpowiednia reguła mogłaby przyjąć następujące brzmienie:
1) stojący na początku nazwy wyraz przystanek lub stacja traktujemy jako nazwę gatunkową i piszemy małą literą, a pozostałe wyrazy nazwy (z wyjątkiem przyimków i spójników) – wielką literą;
2) wszystkie człony rzeczownikowe, które wspólnie identyfikują daną nazwę, piszemy z łącznikiem,
por. Bronisława Czecha-Las, Bursztynowa-Szpital, Chyliczkowska-Technikum, Izbicka-Cmentarz, Juranda ze Spychowa-Szkoła, Kadetów-Kościół, Kawęczyńska-Bazylika, Lotnisko Chopina-Odloty, Nalewki-Muzeum, Połczyńska-Parking P+R, Wólczyńska-Bocznica, Żubrowa-UKSW, Żymirskiego-Przychodnia.
Są to jednak rozważania czysto akademickie, ponieważ jedynym organem uprawnionym w Polsce do kodyfikowania ortografii jest Rada Języka Polskiego.
Jeślibyśmy chcieli skodyfikować pisownię nazw stacji i przystanków, musielibyśmy stworzyć regułę jednoznaczną i łatwą do zapamiętania. Co więcej, aby reguła ta nie była martwa, nie może ona wymagać od użytkowników języka szczegółowej wiedzy dotyczącej podziału jednostek administracyjnych kraju, etymologii poszczególnych członów nazwy, ich równorzędności czy nierównorzędności oraz tego, czy dany wyraz jest nazwą gatunkową, czy też jednak wchodzi w skład nazwy własnej jako człon odapelatywny. Podstawową bowiem funkcją nazw własnych jest identyfikacja i dyferencjacja obiektów, a nie przekazywanie informacji semantycznej.
Odpowiednia reguła mogłaby przyjąć następujące brzmienie:
1) stojący na początku nazwy wyraz przystanek lub stacja traktujemy jako nazwę gatunkową i piszemy małą literą, a pozostałe wyrazy nazwy (z wyjątkiem przyimków i spójników) – wielką literą;
2) wszystkie człony rzeczownikowe, które wspólnie identyfikują daną nazwę, piszemy z łącznikiem,
por. Bronisława Czecha-Las, Bursztynowa-Szpital, Chyliczkowska-Technikum, Izbicka-Cmentarz, Juranda ze Spychowa-Szkoła, Kadetów-Kościół, Kawęczyńska-Bazylika, Lotnisko Chopina-Odloty, Nalewki-Muzeum, Połczyńska-Parking P+R, Wólczyńska-Bocznica, Żubrowa-UKSW, Żymirskiego-Przychodnia.
Są to jednak rozważania czysto akademickie, ponieważ jedynym organem uprawnionym w Polsce do kodyfikowania ortografii jest Rada Języka Polskiego.
Adam Wolański
