Николай to wschodnio- i południowosłowiański wariant męskiego imienia Mikołaj. Wedle zasad polskiej transkrypcji rosyjska i bułgarska forma Николай przyjmuje w polszczyźnie postać: Nikołaj. Formy Nikolai lub Nikolay są właściwe dla transkrypcji angielskiej. Niezależnie od przyjętej pisowni – właściwej dla polszczyzny albo angielszczyzny – imię kończy się w wymowie na głoskę [j] i odmienia się według deklinacji rzeczownikowej męskoosobowej, por.

M. Nikołaj,

D. Nikołaja,

C. Nikołajowi,

B. Nikołaja,

N. Nikołajem,

Ms. (o) Nikołaju.