Odmiana imienia w mongolskiej baśni

Odmiana imienia w mongolskiej baśni

11.07.2021
1.07.2021

Szanowni Państwo,

W książce dla dzieci z baśniami z Mongolii, nad którą pracuję, pojawia się imię Tsartsaa. Czy odmiana Tsartsaa-Tsartsy (z pominięciem podwojonego a) byłaby akceptowalna? Chciałabym zachować możliwie prostą pisownię ze względu na odbiorców i jednocześnie zdecydować się na zapis poprawny językowo.

Pozdrawiam

Ilona Siwak

Najlepszym rozwiązaniem byłoby spolszczenie nazwy własnej osobowej i odmiana takiej spolszczonej formy, por. Carca, Carcy, Carcę, Carcą.

Porada opublikowana: 1.07.2021

Adam Wolański
  1. 11.07.2021

    Szanowna Redakcjo,
    ośmielę się zasugerować, że gdyby jednak z jakichś względów nie polszczyć tego imienia, to kluczowe byłoby, czy końcówce -aa w imieniu Tsartsaa odpowiadają dwie głoski [a] – podobnie jak dwa [o] w „zoo” – czy raczej słychać pojedynczą głoskę. Jeśli dwie, wówczas DC. Tsartsai, Tsartsaę; jeśli jedna, to Tsartsy, Tsartsie, Tsartsę. Za analogię mogą służyć imiona stanowiące hasła WSO, a mianowicie ‘Nauzykaa – Nauzykai, Nauzykaę’ oraz ‘Omenaa (Mensah) – Omeny, Omenie, Omenę’.

    Pozdrawiam serdecznie

    Michał Gniazdowski Wydawnictwo Rozrywka
  2. 11.07.2021

    Mongolski wyraz царцаа, który oznacza ‘konika polnego’, ma w wygłosie długie a ([a:]). W związku z powyższym formy D. Tsartsai i C. Tsartsaę (wzorowane na zapisie odmiany Nauzykaa – Nauzykai, Nauzykaę) nie będą uprawnione. Nie oznacza to jednak, że właściwymi staną się formy: Tsartsy, Tsartsę, Tsartsie (wzorowane na zapisie odmiany imienia OmenaaOmeny, Omenę, Omenie). Dlaczego? Ano dlatego, że zapis Tsartsaa jest TRANSLITERACJĄ według standardu romanizacji mongolskiej cyrylicy na łacinkę MNS 5217:2012. Documentation. Romanization of Mongolian Cyrillic alphabetical characters. W standardzie tym mongolskiemu ц odpowiada dwuznak ts, który z kolei odpowiada polskiej głosce [c]. Dlatego też uznałem, że najlepszym rozwiązaniem będzie dokonanie transkrypcji (spolszczenia) omawianej tu nazwy i jej odmiana Carca – D.C.Ms. Carcy, B. Carcę, N. Carcą. Stosowanie w bajce przeznaczonej dla dziecięcego czytelnika formy transliterowanej powodowałoby niechybnie jej tzw. doliterowe odczytywanie, niemające nic wspólnego z mongolską podstawą. Szczególnie wykolejona byłaby forma miejscownika (por. Carcy vs. Tsartsie), w której dochodziłoby do wymiany głoskowej [s] : [ś], czego w żaden sposób nie da się uzasadnić.

    Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego