Odmiana nazwisk zakończonych na -el
Szanowni Państwo,
jaki jest dopełniacz nazwisk zakończonych na -el (np. Mendel, Pendel, Surtel, Wedel - Mendla czy Mendela itd.)?
Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta. O odmianie decyduje to, czy nazwisko jest polskie, czy obce, czy polskie nazwisko jest tożsame z rzeczownikiem pospolitym oraz czy nazwisko obce jest odpowiednio długo i często używane, by się zaadaptować na poziomie fleksyjnym.
Nazwiska polskie zakończone na -el, jeśli tylko w równobrzmiących z nimi rzeczownikach pospolitych tracą w odmianie samogłoskę -e-, odmieniane są z opuszczeniem jej w przypadkach zależnych, np.
- Dekiel, D. Dekla (nie: *Dekiela),
- Wróbel, D. Wróbla (nie: *Wróbela).
W nazwiskach Polaków o postaci nietożsamej z rzeczownikiem pospolitym najczęściej w przypadkach zależnych zachowuje się -e-, np.
- Korbel, D. Korbela,
- Lelewel, D. Lelewela,
- Pendel, D. Pendela.
W nazwiskach pochodzenia obcego o zachowaniu lub opuszczeniu -e- w odmianie decyduje najczęściej stopień adaptacji nazwiska w języku polskim. Nazwiska mające na gruncie polskim dłuższą tradycję na ogół tracą w odmianie -e-, np.
- Hegel, D. Hegla,
- Mendel, D. Mendla,
- Wedel, D. Wedla.
Nazwiska nie dość ugruntowane w polskiej tradycji językowej najczęściej zachowują -e- w odmianie, np.
- Cromwell, D. Cromwella,
- Kinkel, D. Kinkela,
- Orwell, D. Orwella.
Są też w końcu nazwiska, które – niezależnie od podanych wyżej czynników – mają odmianę oboczną, por. np.
- Surtel, D. Surtla albo Surtela.