Oko jako nazwisko
dlaczego nazwisko Oko odmieniamy tak jak nazwiska Kościuszko, a nie jak rzeczownik pospolity oko. Wiem, że nazwiska słowiańskie zakończone na -o odmieniamy wedle deklinacji żeńskiej, gdy przed -o występuje spółgłoska twarda, zaś według deklinacji męskiej, gdy spółgłoska ta jest miękka. Interesuje mnie jednak, dlaczego nazwisko Oko powinniśmy odmieniać jako Oki, Oce, Okę…, a nie jako Oka, Oku itd. Tłumaczy to po prostu tradycja czy może chodzi o głębsze racje merytoryczne?
1.03.2019
1.03.2019
Szanowni Państwo, dlaczego nazwisko Oko odmieniamy tak jak nazwiska Kościuszko, a nie jak rzeczownik pospolity oko. Wiem, że nazwiska słowiańskie zakończone na -o odmieniamy wedle deklinacji żeńskiej, gdy przed -o występuje spółgłoska twarda, zaś według deklinacji męskiej, gdy spółgłoska ta jest miękka. Interesuje mnie jednak, dlaczego nazwisko Oko powinniśmy odmieniać jako Oki, Oce, Okę…, a nie jako Oka, Oku itd. Tłumaczy to po prostu tradycja czy może chodzi o głębsze racje merytoryczne?
Jak słusznie Pan zauważył, nazwiska słowiańskie zakończone na -o poprzedzone spółgłoską twardą (a taką jest [k]) odmieniamy według deklinacji żeńskiej. Nie ma tu znaczenia, czy nazwisko to jest tożsame z nazwą pospolitą, którą odmieniamy według innego wzorca – istotny jest status danej nazwy jako nazwiska. Oko – nazwisko – odmienimy więc tak jak Kościuszko czy Matejko (Nie ma pana Oki, Dziękuję panu Oce, Widzę pana Okę, Idę z panem Oką, Rozmawiam o panu Oce), nie jak rzeczownik pospolity. Podobnie dzieje się np. z nazwiskiem Lato – powiemy: podanie do Grzegorza Laty, ale: czekamy z tym do lata.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
