Orzecznik przymiotnikowy w zdaniu podrzędnym

Orzecznik przymiotnikowy w zdaniu podrzędnym

18.06.2023
18.06.2023

Szanowni Państwo,

zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, która z poniższych form jest poprawna:


1) Kocham was takich, jacy jesteście.

2) Kocham was takich, jakimi jesteście.

3) Kocham was takimi, jacy jesteście.

4) Kocham was takimi, jakimi jesteście.


Po przeszukaniu archiwum poradni i zapoznaniu się odpowiedziami na podobne pytania (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/orzecznik-przymiotnikowy;2468.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Biernik-dopelniacz-a-moze-narzednik;20370.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kocham-cie-taka-jaka-jestes;21373.html) niestety nadal mam wątpliwości. Które z tych form są dopuszczalne? Czy któraś z nich jest lepsza?

Dziękuję i łączę pozdrowienia.

Poprawne są dwa pierwsze wypowiedzenia, przy czym wersja numer dwa ma w członie podrzędnym orzecznik przymiotnikowy w narzędniku, który jest w polszczyźnie zasadniczo formą recesywną (wychodzącą z użycia). Nie mówimy i nie piszemy już np.: Ona jest *mądrą, lecz tylko: Ona jest mądra. Ale akurat w takich konstrukcjach symetrycznych – jak ta przywołana w pytaniu – narzędnik trzyma się mocno (jako forma oboczna do mianownika), podobnie zresztą jak w konstrukcjach składniowych z bezokolicznikiem (por. np. Trzeba być uważnym) oraz z imiesłowem przysłówkowym (por. np. Będąc uważnym obserwatorem, szybko odkrył prawdziwe zagrożenie).

W członie nadrzędnym przydawka taki łączy się z zaimkiem was w związku zgody, a więc musi przyjąć formę biernikową takich (por. kochać [kogo? co?] was [jakich?] takich). Tak więc zdania numer trzy i cztery nie wchodzą w rachubę z tego powodu.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego