Osama bin Laden
Dziękuję.
Agata Gogołkiewicz
20.09.2001
20.09.2001
Pytanie niestety niezwykle aktualne. Jak wygląda prawidłowa pisownia i odmiana nazwiska (i chyba imienia) Osama bin Laden. W prasie i telewizji spotkałam się z kilkoma formami: Osama ben Laden, Osama Ben Laden, Osama ibn Laden (jak Ibrahim ibn Jakub), z Osama bin Ladenem. W „Przeglądzie” stosujemy pisownię Osama bin Laden, z Osamą bin Ladenem (odmiana jak dama), o Osamie bin Ladenie itd., czyli odmieniamy oba człony. A może wszystkie formy, oczywiście odmieniane, są poprawne? Prawdopodobnie na tej samej zasadzie w naszym tygodniku piszemy Jasir Arafat, bo tak jest w słowniku, a w innych gazetach można spotkać pisownię Jaser lub Jasser. I jeszcze jedno – co dokładnie oznacza słówko bin (ben)? Może to samo, co ibn (o ile pamietam – syn, Ibrahim syn Jakuba)? Dziękuję.
Agata Gogołkiewicz
Zgodna z zasadami transkrypcji z języka arabskiego byłaby pisownia Usama Ibn Ladin – i takie hasło ma się pojawić w nowych encyklopediach PWN. Rozpowszechnione formy Osama bin Laden i Osama ben Laden można traktować jako oboczne. Cząstka bin (ben) – jak się Pani trafnie domyśla – znaczy to samo, co ibn 'syn', a jej postać zależy od tego, przez jakie źródło trafiła do polszczyzny. Forma ben występuje w hebrajskim i w dialektach północnej Afryki, forma bin jest zaś zgodna z wymową przyjętą na Półwyspie Arabskim i rozpowszechniona dzięki temu, że używa się jej w języku angielskim (pisownię Osama bin Laden stosuje np. Encyclopaedia Britannica).
Skoro bin (ben) znaczy 'syn', można by się spodziewać, że następny człon będzie nieodmienny, jak w polskich konstrukcjach typu Jan, syn Józefa. W rzeczywistości jednak nie snuje się takich analogii między gramatyką polską i arabską i odmienia zarówno słowo Osama, jak i Laden, np. Osamy bin Ladena, Osamą bin Ladenem, Osamie bin Ladenie.
Za konsultację dziękujemy prof. Januszowi Daneckiemu z Instytutu Orientalistycznego UW.
Skoro bin (ben) znaczy 'syn', można by się spodziewać, że następny człon będzie nieodmienny, jak w polskich konstrukcjach typu Jan, syn Józefa. W rzeczywistości jednak nie snuje się takich analogii między gramatyką polską i arabską i odmienia zarówno słowo Osama, jak i Laden, np. Osamy bin Ladena, Osamą bin Ladenem, Osamie bin Ladenie.
Za konsultację dziękujemy prof. Januszowi Daneckiemu z Instytutu Orientalistycznego UW.
Mirosław Bańko
