Pisanie ikon
moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?
Pozdrawiam
11.01.2018
11.01.2018
Szanowni Państwo,moje stwierdzenie o malowaniu ikony często spotyka się z ostrą reakcją rozmówcy: „Ikon się nie maluje, ikony się pisze!”.
Które wyrażenie jest poprawne w języku polskim?
Zawsze sądziłam, że pisanie ikon to kalka z języka rosyjskiego, w którym pisać znaczy ‘malować’ (po rosyjsku pisze się także obrazy). A może ma to jakieś znaczenie kulturowe? Czy w takim razie będzie ważne, czy mówimy o ikonie prawosławnej czy np. o konie katolickiego artysty z Hiszpanii?
Pozdrawiam
W języku greckim czasownik γράϕω (grapho) oznacza zarówno czynność pisania, jak i malowania. Podobnie jest w języku rosyjskim, por. писать (pisat’), por. np. писать роман, повесть, стихи i писать портрет, акварелью. We współczesnym języku polskim posługiwanie się pędzlem jest zasadniczo nazywane malowaniem, a nie pisaniem, choć jeszcze do końca XIX wieku czasownik pisać używany był w odniesieniu do czynności malowania we wzory, zdobienia rysunkami, deseniami itp., por. np.
Jan z Czarnolasu mógł w cieniu starej lipy przy dzbanie pisanym wyśpiewywać „Pieśń świętojańską o sobótce”.
Miał […] lekką batorówkę o błękitnawej, pisanej złotem klindze.
W języku ogólnym, nazywając czynność powstawania ikony malowaniem, a jej twórcę malarzem ikon, nie popełnimy błędu. W języku specjalistycznym powinno się jednak używać określeń pisać ikonę i ikonopisarz (ewentualnie ikonograf). Pozostajemy wówczas w zgodzie z orzeczeniami Soboru Nicejskiego II, który w swym Horosie użył słowa περιγράϕω (perigrapho), mówiąc, że Jezus Chrystus jest możliwy „do opisania” w formie plastycznej (np. w ikonie, mozaice itp.).
Jan z Czarnolasu mógł w cieniu starej lipy przy dzbanie pisanym wyśpiewywać „Pieśń świętojańską o sobótce”.
Miał […] lekką batorówkę o błękitnawej, pisanej złotem klindze.
W języku ogólnym, nazywając czynność powstawania ikony malowaniem, a jej twórcę malarzem ikon, nie popełnimy błędu. W języku specjalistycznym powinno się jednak używać określeń pisać ikonę i ikonopisarz (ewentualnie ikonograf). Pozostajemy wówczas w zgodzie z orzeczeniami Soboru Nicejskiego II, który w swym Horosie użył słowa περιγράϕω (perigrapho), mówiąc, że Jezus Chrystus jest możliwy „do opisania” w formie plastycznej (np. w ikonie, mozaice itp.).
Adam Wolański
