Pisownia peryfraz o charakterze religijnym

Pisownia peryfraz o charakterze religijnym

8.11.2021
8.11.2021

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie kwestia zapisu słów „mistyczne Ciało Chrystusa”, a w szczególności dużej litery w słowie „mistyczne”.


W NKJP dominuje zapis z małą literą w słowie „mistyczne”, ale pojawiają się oba warianty. W „Pisowni słownictwa religijnego” znajdujemy „Ciało Mistyczne Chrystusa”, ale jest to inna sytuacja ze względu na szyk. W dokumentach Stolicy Apostolskiej są różne rozwiązania, a w kan. 834 KPK mamy „mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa”.


Z wyrazami poważania, MO

W języku ogólnym pisownia peryfraz jest często zróżnicowana i chwiejna. Czasami dopuszczalna jest pisownia wariantywna, w szczególności gdy użycie małych i wielkich liter jest jednakowo rozpowszechnione albo też gdy pisownia jest uzależniona od znaczenia, np. pan stworzenia (= człowiek), ale Pan Stworzenia (= Bóg).

W zasadach pisowni słownictwa religijnego przyjmuje się pisownię peryfraz według następujących zasad:

a) jeżeli nazwa opisowa odnosi się do desygnatu, który wymaga wielkiej litery (np. do Boga, Kościoła, Watykanu), to nazwy te (wszystkie człony) zapisujemy wielką literą, np. Król Niebieski, Król Niebios, Pan Świata, Pan Wszechrzeczy, Stolica Apostolska, Stolica Piotrowa;

b) jeżeli nazwa i jej opisowy zastępnik odnosi się do desygnatu, który nie wymaga wielkiej litery (np. do papieża, kościoła jako budynku), to zapisujemy ją małą literą, np. sługa sług Bożych, wikariusz Chrystusa, biskup Rzymu, dom modlitwy, przybytek Boga, przybytek Boży.

Przywołana w pytaniu peryfraza oznacza Kościół jako organizację, społeczność wszystkich dusz, uświęconych nadprzyrodzonymi darami łask i cnót. Niezależnie zatem od szyku poszczególnych składników wyrażenia konieczne będą wielkie litery.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego