Przymiotniki od IKEA, Blizzard, Warcraft
Dziękuję i pozdrawiam,
Ola
15.11.2017
15.11.2017
Chciałbym się dowiedzieć, czy poprawne są formy przymiotników tworzonych od nazw własnych, a konkretnie od nazw marek i produktów, takie jak na przykład Ikeowski (od nazwy firmy Ikea), Blizzardowski (od nazwy firmy Blizzard) czy Warcraftowski (od nazwy gry komputerowej Warcraft), a jeżeli tak, to czy są to formy mogące się pojawić w oficjalnych tekstach, czy też należy je zarezerwować dla mowy potocznej?Dziękuję i pozdrawiam,
Ola
Jeśli chodzi o derywat od skrótowca IKEA (akronim: Ingvar Kamprad z Elmtaryd w Agunnaryd), to jest z tym pewien kłopot.
Ponieważ ów skrótowiec kończy się na -a, wywiedziony od niego przymiotnik powinien brzmieć i mieć postać graficzną (jaki?) IKEA-wski bądź ikeawski oraz (czyj?) IKEA-wski bądź Ikeawski. Tylko że takie adiectivum spotyka się rzadko. Ale spotyka, np. Taki IKEA-wski sznyt; Za to uwielbia ikeawski dywan (wynotowane z internetu).
O wiele częściej można za to napotkać w druku określenie Ikeowski/ikeowski, np. Mam do sprzedania stolik ikeowski w kolorze jasny brąz; To raczej styl Ikeowski; Nie ma takiego polskiego mieszkania, w którym nie znajdziemy przynajmniej kilku ikeowskich mebli; Kupiliśmy duże ikeowskie łóżko i grubo plecione tkaniny (również wynik kwerendy internetowej).
Forma Ikeowski/ikeowski powstała przez odrzucenie końcowego -a z omawianego akronimu i dodanie do niego przyrostka -owski. Przyczyną takiej derywacji było to, że wydawnictwa normatywne aprobują odmianę IKEA, IKE-i, IKE-ę, z IKE-ą, czyli z pominięciem końcowego członu skrótowca i z końcówkami fleksyjnymi, przez co w przypadkach zależnych wyodrębnia się krótszy „temat” IKE-/ ike- (jak wiadomo, można pisać IKEA i Ikea). I stąd się później prawdopodobnie bierze samozwańczy zabieg słowotwórczy dużej części użytkowników polszczyzny, polegający na tym, że piszą potem IKE-owski (IKE- + -owski) oraz Ikeowski/ikeowski (Ike-/ike- + -owski).
W wypadku derywatów przymiotnikowych od Blizzard i Warcraft sprawa jest prostsza, ponieważ „wyrazy matki” kończą się na spółgłoskę. A zatem wchodzą w grę wyłącznie formy Blizzardowski, Warcraftowski (czyj?) i blizzardowski, warcraftowski (jaki?). Oto przykłady użycia (znowu z internetu): W chwili gdy piszemy te słowa, blizzardowski sklep nadal nazywa się Battle.net; Jednak to blizzardowski World of WarCraft zdominował gatunek; Genialny Warcraftowski klimat, świetna muzyka; Będzie ci łatwiej w warcraftowskim świecie.
Słowniki nie notują omawianych form, ale trudno zgłaszać do nich jakieś zastrzeżenia. Myślę, że mogą się one pojawiać w oficjalnym obiegu, a więc m.in. w druku.
Ponieważ ów skrótowiec kończy się na -a, wywiedziony od niego przymiotnik powinien brzmieć i mieć postać graficzną (jaki?) IKEA-wski bądź ikeawski oraz (czyj?) IKEA-wski bądź Ikeawski. Tylko że takie adiectivum spotyka się rzadko. Ale spotyka, np. Taki IKEA-wski sznyt; Za to uwielbia ikeawski dywan (wynotowane z internetu).
O wiele częściej można za to napotkać w druku określenie Ikeowski/ikeowski, np. Mam do sprzedania stolik ikeowski w kolorze jasny brąz; To raczej styl Ikeowski; Nie ma takiego polskiego mieszkania, w którym nie znajdziemy przynajmniej kilku ikeowskich mebli; Kupiliśmy duże ikeowskie łóżko i grubo plecione tkaniny (również wynik kwerendy internetowej).
Forma Ikeowski/ikeowski powstała przez odrzucenie końcowego -a z omawianego akronimu i dodanie do niego przyrostka -owski. Przyczyną takiej derywacji było to, że wydawnictwa normatywne aprobują odmianę IKEA, IKE-i, IKE-ę, z IKE-ą, czyli z pominięciem końcowego członu skrótowca i z końcówkami fleksyjnymi, przez co w przypadkach zależnych wyodrębnia się krótszy „temat” IKE-/ ike- (jak wiadomo, można pisać IKEA i Ikea). I stąd się później prawdopodobnie bierze samozwańczy zabieg słowotwórczy dużej części użytkowników polszczyzny, polegający na tym, że piszą potem IKE-owski (IKE- + -owski) oraz Ikeowski/ikeowski (Ike-/ike- + -owski).
W wypadku derywatów przymiotnikowych od Blizzard i Warcraft sprawa jest prostsza, ponieważ „wyrazy matki” kończą się na spółgłoskę. A zatem wchodzą w grę wyłącznie formy Blizzardowski, Warcraftowski (czyj?) i blizzardowski, warcraftowski (jaki?). Oto przykłady użycia (znowu z internetu): W chwili gdy piszemy te słowa, blizzardowski sklep nadal nazywa się Battle.net; Jednak to blizzardowski World of WarCraft zdominował gatunek; Genialny Warcraftowski klimat, świetna muzyka; Będzie ci łatwiej w warcraftowskim świecie.
Słowniki nie notują omawianych form, ale trudno zgłaszać do nich jakieś zastrzeżenia. Myślę, że mogą się one pojawiać w oficjalnym obiegu, a więc m.in. w druku.
Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
