Psałterz Dawidów i Worek Judaszów

Psałterz Dawidów i Worek Judaszów
6.03.2010
6.03.2010
Jak powinno się odmieniać staropolskie tytuły Psałterz Dawidów i Worek Judaszów? Czy dawna forma przymiotnika dzierżawczego podlega deklinacji?
W nazwie Psałterz Dawidów drugi człon to przymiotnik dzierżawczy, będący pozostałością dawnej, rzeczownikowej odmiany przymiotników. Dziś oddalibyśmy go słowem Dawidowy. Całą nazwę zaś odmieniamy dziś następująco: M. Psałterz Dawidów, D. Psałterza Dawidowego, C. Psałterzowi Dawidowemu, B. Psałterz Dawidów, N. Psałterzem Dawidowym, Ms. (o) Psałterzu Dawidowym. Z Workiem Judaszowym (nie Workiem Judaszów) jest analogicznie.
Reliktem dawnej rzeczownikowej odmiany przymiotników są dziś także niektóre nazwy miejscowe, np. Sulechów i Sulejów, pochodzące od imion Sulech i Sulej i mające znaczenie dzierżawcze, a więc 'Sulechowy' i 'Sulejowy' (w domyśle: gród). Gdybyśmy dziś chcieli odmieniać słowo Dawidów po staremu, to musielibyśmy je odmieniać tak, jak wyżej wymienione nazwy miejscowe, np. Psałterza Dawidowa, Psałterzem Dawidowem. Uprościliśmy sobie jednak zadanie i tylko w mianowniku i bierniku zachowujemy formę reliktową, a pozostałe przypadki tworzymy według deklinacji przymiotnikowej.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego