Reforma pisowni – odcinek 1
Mam prośbę o mediację językową, otóż 1 stycznia 2026 r. w Polsce nastąpi wielka reforma ortografii. Rada Języka Polskiego przygotowała już w tym celu nowe „Zasady pisowni i interpunkcji”. Zmieni się np. pisownia nazw świąt. Ma być ona jednolita. Ale na str. 42 Zasad mamy „Święto Trzech Króli”, a na str. 71 „święto Bożego Narodzenia” (i to dwukrotnie). Jak zdaniem Poradni PWN powinno się za dwa lata poprawnie zapisywać nazwy dwóch najważniejszych świąt w Polsce: świąt Bożego Narodzenia i świąt Zmartwychwstania Pańskiego? A jak jest poprawnie obecnie?
Szanowny Panie,
przyznam, że nic mi nie wiadomo o zmianie w pisowni nazw świąt w wyniku reformy ortografii, przygotowanej przez Radę Języka Polskiego. Nazwy świąt i dni świątecznych piszemy obecnie wielkimi literami i po 1 stycznia 2026 r. też będziemy je w ten sposób zapisywać.
Niektóre oficjalne nazwy świąt mogą (ale nie muszą) być poprzedzone w tekście określeniem rodzajowym (gatunkowym), np. święto albo uroczystość w liczbie pojedynczej lub mnogiej, por.
- W wielu domach w przeddzień Trzech Króli gaszono palący się przez cały rok ogień w kominie i dopiero nazajutrz rozpalano go od płomienia zapalonego od kościelnych świec.
- Na Kurpiach, Podlasiu, Warmii i Mazurach wypiekano w wigilię Nowego Roku lub w święto Trzech Króli figurki zwierząt, lepione z ciasta.
- Nigdy nie byłam w żadnej świątyni, chociaż na Boże Narodzenie miałam choinkę z aniołkiem na szczycie i śpiewałam kolędy.
- Podczas świąt Bożego Narodzenia kładziono pod obrus słomę, stawiano w kącie wiązkę zboża, czasem wieszano ją pod powałą.
Określenia rodzajowe typu święto czy uroczystość, kiedy nie stanowią obligatoryjnego członu składowego oficjalnej nazwy, są traktowane jako wyrazy pospolite zapisywane małą literą (tak jest teraz i tak będzie po wejściu w życie reformy pisowni), por. np.
- Boże Ciało albo święto Bożego Ciała,
- Boże Narodzenie albo święta Bożego Narodzenia,
- Narodowe Święto Niepodległości,
- Nowy Rok,
- Objawienie Pańskie albo uroczystość Objawienia Pańskiego,
- Pascha albo święto Paschy,
- Święto Narodowe Trzeciego Maja,
- Święto Zmarłych,
- Trzech Króli albo święto Trzech Króli,
- Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi,
- Wielkanoc albo święta Wielkanocy, albo święta Wielkiejnocy,
- Zmartwychwstanie albo uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego.
Wszystko wskazuje na to, że zapis: *Święto Trzech Króli, rzeczywiście znajdujący się na s. 42 dokumentu przygotowanego przez RJP, jest zwykłą omyłką pisarską.
Łączę pozdrowienia
Adam Wolański
PS Komunikat o zmianach w pisowni, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 r., można znaleźć m.in. na stronie Rady Języka Polskiego.
