Schemat składniowy czasownika czekać
Czy takie zdania są poprawne składniowo:
„Utrudnienia czekają również kierowców”, „Czekają nas nowe wyzwania”?
Czy poprawnie nie będzie z przyimkiem „na”? A może to błędy i bez przyimka „na” łączy się tylko czasownik „doczekać”?
W przytoczonych w pytaniu zdaniach wyraz czekać ma znaczenie: ‘być w przyszłości czyimś udziałem’. W takim kontekście omawiany tu czasownik może wystąpić tylko w 3. os. i ma następujący schemat składniowy: coś czeka kogoś, por.
- W domu czeka go niespodzianka.
- Czekają nas wielkie wydatki.
- Utrudnienia czekają również kierowców.
- Czekają nas nowe wyzwania.
Należy zaznaczyć, że czasownik czekać występuje w różnych znaczeniach (słowniki notują ich zazwyczaj co najmniej pięć) i w konsekwencji ma różne schematy składniowe. Przykładowo: w znaczeniu ‘spodziewać się, że coś nastąpi’ występują dwa schematy składniowe – z przyimkiem i bez niego, por.:
- ktoś czeka na coś, np. Czekam na wiosnę; Czekał na decyzję w sprawie pracy;
- ktoś czeka czegoś, np. Czekam zimy z niepokojem; Czekał decyzji pełen nadziej.
W tym drugim schemacie składniowym oczekiwaniu towarzyszy zazwyczaj niepokój, lęk bądź nadzieja.
