Smażymy stek

Smażymy stek
7.07.2016
7.07.2016
Chciałbym zapytać o odmianę słowa stek. Uwielbiam to danie i poza zamawianiem w restauracjach często eksperymentuję z różnymi sposobami przyrządzania. Co do pytania jednak: często spotykam się z określeniem smażymy tego steka w poradnikach na youtube czy takich tam… Z drugiej strony jakoś intuicyjnie bardzie mi pasuje smażymy ten stek. Która forma jest poprawna?
Intuicja Pana nie zawodzi – czasownik smażyć wymaga biernika (kogo?, co?), a rzeczownik stek w tym przypadku ma formę równą mianownikowi, czyli stek właśnie. Bez wątpienia zatem poprawne jest zdanie Smażę ten krwisty stek.
Jest jednak jedno „ale”… Rzeczowniki męskie będące nazwami potraw i produktów spożywczych często w bierniku przybierają końcówkę -a: jem pomidora, smażę kotleta, kupiłem arbuza itd. Także i te formy, przynajmniej w odniesieniu do wielu nazw potraw i produktów spożywczych, są poprawne, jednak zdecydowanie mniej staranne niż te bez końcówki (czyli: jem pomidor, smażę kotlet, kupiłem arbuz). Dlatego niektórzy używają niemal wszystkich rzeczowników „spożywczych” z końcówką -a w bierniku, co już trudno zaakceptować. Słyszy się więc nie tylko jem banana, gotuję kalafiora (czyli konstrukcje, które już zaakceptowaliśmy), lecz także pokrój torta (!!!!!), smażę steka (!!!).
Zawsze, gdy omawiam tę kwestię, mam pewien dylemat. Wiem, że niektórzy mówią jem steka, gdyż kierują się analogią do form już zaakceptowanych (skoro mówimy jem kotleta, to dlaczego nie mamy mówić jem steka?). Wiem też, że nie ma żadnych reguł określających, które rzeczowniki „spożywcze” mogą przybrać końcówkę -a w bierniku, a które nie – to wszystko kwestia naszego przyzwyczajenia. I tu leży pies pogrzebany: jedni nie przyzwyczaili się do tego, że smażymy steka, i tych ta forma będzie razić; inni nie widzą w niej nic złego. Mnie razi, choć nie tak bardzo jak to, że ktoś kroi torta.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego