Spójnik żeby

Spójnik żeby

13.05.2024
13.05.2024

Jaka forma zdania jest poprawna:

„Żebyś była szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować”

czy

„Żeby być szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować”?

Jeśli obie są poprawne, to czy są jakieś preferencje jednej formy ponad drugą w konkretnych przypadkach?

Spójnik żeby wprowadza zdanie podrzędne, które wskazuje na cel tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym. W zdaniu podrzędnym może wystąpić albo czasownik w formie bezokolicznika (por. np. żeby być…, żeby pojechać), albo w formie czasu przeszłego, przy czym czasowniki tego rodzaju wymuszają obligatoryjne dodanie końcówek osobowych czasu przeszłego do spójnika żeby (por. np. (ja) żebym był/ była, pojechał/ pojechała; (ty) żebyś był/ była, pojechał/ pojechała; (my) żebyśmy byli/ były, pojechali/ pojechały; (wy) żebyście byli/ były, pojechali/ pojechały). Obie konstrukcje są równie poprawne i mogą być stosowane wymiennie.

Należy ponadto odnotować, że przy bezokoliczniku być orzecznik musi przyjąć formę narzędnika (por. być szczęśliwą).

Reasumując, poprawne będą zdania w następującym brzemieniu:

  • Żeby być szczęśliwą, musiałabyś mniej pracować.
  • Żebyś była szczęśliwa, musiałabyś mniej pracować.
Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego