Stygijski
Chciałbym spytać: co to są stygijskie ciemności? Znalazłem to określenie w jakiejś powieści science fiction, jednakże w słownikach, do których zajrzałem, nie ma słowa stygijski. Mogę tylko przypuszczać, że pojęcie to znaczy to samo lub coś podobnego do egipskich ciemności, ale skąd pochodzi? Czyżby od angielskiego przymiotnika Stygian wywodzącego się od rzeki Styks? Jeśli tak, to czy nie powinno być raczej styksowych ciemności?
Przymiotnik stygijski występuje obecnie głównie w utworach fantasy (nazywa, jak można się domyślić, różne akcesoria: stygijski pas, stygijski hełm, stygijski kostur itd.) i w tym użyciu pochodzi zapewne od angielskiego Stygian. Nie jest jednak całkiem nowy w naszym języku – można powiedzieć, że obecnie zaczął swe drugie życie. W dawnej polszczyźnie używano go bowiem we frazeologizmach sen stygijski(‘mocny, głęboki sen’) i stygijski ceklarz (‘diabeł’). Wywodzi się (podobnie jak angielski Stygian) od łacińskiej nazwy Styksu – Stygius. Styks, jak wiadomo, to rzeka, przez którą przeprawiała się dusza osoby zmarłej – stąd skojarzenia z mocnym, „grobowym” snem oraz z diabłem, a także z ciemnościami, o które Pan pyta.
-
15.09.2021
Rzeka Styks po łacinie nazywa się Styx. Stygios to zaś właśnie przymiotnik oznaczający stygijski. Kłopotliwe „g” w środku bierze się z wzorca odmiany spółgłoskowej tej nazwy: M. Styx G. Stygos (gr.) Stygis (łac.) itd.
Łukasz
