Szyk przydawki przymiotnej rozwiniętej

Szyk przydawki przymiotnej rozwiniętej

30.03.2024
30.03.2024

Dzień dobry,

czy następujące zdanie ma poprawną kolejność „niezgodna wartość ze słownikiem”? Wydaje mi się, że poprawnie powinno być „wartość niezgodna ze słownikiem” ponieważ fragment „ze słownikiem” odnosi się do „niezgodna” i bez tego słowa nie funkcjonuje samodzielnie. Tak samo jak ma sens fragment „niezgodna ze słownikiem”, a nie ma sensu „wartość ze słownikiem”.

W wyrażeniu przytoczonym w pytaniu występuje rzeczownik, który jest określany przez tzw. przydawkę przymiotną rozwiniętą. Przydawka tego rodzaju ma szyk porzeczownikowy, por. np. film oceniony pochlebnie przez krytyków; miasto niepodobne do innych stolic europejskich. Umieszczanie rzeczownika w środku przydawki tego typu jest szczególnie rażące, por.:

  • *niezgodna wartość ze słownikiem (poprawnie: wartość niezgodna ze słownikiem);
  • *wisząca groźba dyskwalifikacji nad zawodniczkami (poprawnie: groźba dyskwalifikacji wisząca nad zawodniczkami);
  • *wszystkie popełnione błędy przez jego poprzedników (poprawnie: wszystkie błędy popełnione przez jego poprzedników).

Polszczyzna – jako język fleksyjny – ma wprawdzie szyk swobodny, ale wyrazy, między którymi występują ścisłe związki znaczeniowe i gramatyczne, powinny się znaleźć w bezpośrednim sąsiedztwie.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego