Tytuł hrabiowski

Tytuł hrabiowski

31.01.2023
31.01.2023

Mam pytanie dotyczące tytułów szlacheckich. Z poradni, wyczytałem, że do osób z tytułem hrabi, powinno się zwracać: "imię" hrabia "nazwisko". Jednakże jak to współgra z osobami herbowymi posiadające nazwiska szlacheckie?
Pozdrawiam
Grzegorz

Przyznam, że nie rozumiem problemu opisanego w pytaniu. Nie wiem też, która z porad zalecała zwracanie się do osób szlachetnie urodzonych per panie hrabio lub książę.

Jeśli chodzi o stosunki panujące w Polsce, to podziały stanowe i wszelkie tytuły arystokratyczne zniosła konstytucja marcowa z 1921 r. Jej artykuł 96 stanowił, że „Rzeczpospolita Polska nie uznaje przywilejów rodowych ani stanowych, jak również żadnych herbów, tytułów rodowych i innych, z wyjątkiem naukowych, urzędowych i zawodowych”. Oznaczało to, że nie ma już m.in. obowiązku stosowania wobec osób szlachetnie urodzonych stosownych tytułów. Oczywiście nie było to równoznaczne z zakazem używania takowych określeń. Można się było nimi dowolnie posługiwać, jeżeli nie naruszało to porządku prawnego. Po wojnie z oczywistych powodów nie posługiwano się tytułami arystokratycznymi. Wszystkich równo tytułowano obywatelami. Ale od upadku PRL-u nie ma ku temu przeciwwskazań. Jeśli ktoś chce się tytułować hrabią albo ktoś inny ma ochotę się tak do niego zwracać, nie ma przeszkód. Ale już w wypadku urzędowej dokumentacji nie ma takiej dowolności. W aktach urodzenia nie można umieszczać wzmianek o tytułach szlacheckich i arystokratycznych, przydomkach, herbach, zawołaniach i rodowych posiadłościach.

Jeżeli zaś chodzi o nazwiska szlacheckie, to ich nosiciele nadal się nimi posługują. Dotyczy to także nazwisk dwuczłonowych, będących połączeniem dawnego przydomka rodowego, herbu szlacheckiego czy zawołania bojowego z właściwym nazwiskiem, por. np. Saryusz-Wolski, Korwin-Mikke czy Pobóg-Malinowski. W tej kwestii nawet PRL nie uczynił niczego złego, podczas gdy osobom noszącym obco brzmiące nazwiska częstokroć niedwuznacznie sugerowano w tamtych czasach ich zmianę.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego