Tzw. błędne skróty składniowe

Tzw. błędne skróty składniowe

11.01.2024
11.01.2024

Czy poprawne jest pisanie „przed i po jedzeniu”, czy powinno się napisać np. „przed jedzeniem i po nim”?

Z góry dziękuję za odpowiedź

W przytoczonym w pytaniu przykładzie występuje tzw. błędny skrót składniowy. Z błędem tego typu mamy do czynienia wówczas, gdy używamy jednej formy rzeczownikowej lub zaimkowej w połączeniu z dwoma przyimkami wymagającymi różnych przypadków, por. np. *nad i obok bramki, *pod i na skórze, *przed i po jedzeniu, *przed i po wojnie. W takiej sytuacji należy powtórzyć rzeczownik lub zastąpić go odpowiednim zaimkiem, tj. nad bramką i obok bramki (lub: obok niej), pod skórą i na skórze (lub: na niej), przed jedzeniem i po jedzeniu (lub: po nim), przed wojną i po wojnie (lub: po niej). W języku potocznym można też czasem zastosować elipsę, tzn. pozostawić drugi przyimek bez rzeczownika, np. przed wojną i po, ze śmietaną i bez.

Skrót składniowe są poprawne tylko wtedy, gdy obydwa przyimki rządzą tym samym przypadkiem, np. dla i od przyjaciół, pod i nad wodą, przed i za samochodem.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego