Ucieszyć się
Szanowna Poradnio,
piszę z pytaniem na temat strony zwrotnej czasownika. Czy czasownik ucieszyć się zaliczany jest do strony czynnej czy zwrotnej? Jak to rozróżnić?
Ucieszyć się ('odczuć radość, zadowolenie') jest czasownikiem w formie (nie: w stronie) zwrotnej. Zawsze występuje z zaimkiem się, który nie wskazuje na to, że mowa czynności nakierowanej na podmiot. Oprócz tego istnieje czasownik ucieszyć ('sprawić radość'), który jednak nie występuje w stronie zwrotnej, gdyż nie łączy się z zaimkiem się wskazującym na czynność nakierowaną na podmiot (zdanie: Jan ucieszył się z tej książki nie informuje o tym, że Jan sam sprawił sobie radość, kupując książkę).
Zaimek się może występować w dwóch rodzajach konstrukcji czasownikowych. Pierwsza z nich to forma zwrotna – gdy czasownik występuje zawsze z się (np. modlić się, kłócić się), które nie wskazuje na nakierowanie czynności na podmiot. Druga z nich to strona zwrotna – gdy się wskazuje na to, że czynność jest nakierowana na podmiot (myć się, czesać się, ubierać się) i jest jednym z możliwych określeń czasownika (możemy powiedzieć nie tylko Mama się umyła, lecz także: Mama umyła córkę i Mama ją umyła).
Z pozdrowieniami