Wielki Post

Wielki Post
2.02.2005
2.02.2005
Niebawem rozpocznie się wielki post. Słownik ortograficzny zaleca, by obydwa wyrazy rozpoczynać od małych liter. Inna jest jednak praktyka ortograficzna użytkowników polszczyzny. Wpisałam to hasło do wyszukiwarki Google i doprawdy rzadko można spotkać zapis od małych liter. Czy można zatem pisać dwojako? Dlaczego zalecenia słownika rozmijają się z praktyką językową?
Najnowszy słownik ortograficzny PWN (Wielki słownik ortograficzny, 2003) obydwa zapisy, wielkimi i małymi literami, traktuje równorzędnie. Jest to krok w dobrym kierunku, choć za mały – należało wskazać, że pisownia wielkimi literami jest częstsza. Nawiasem mówiąc, Inny słownik języka polskiego PWN (2000), oparty na Korpusie Języka Polskiego, podaje pisownię wyłącznie wielkimi literami.
A dlaczego zalecenia słowników rozmijają się czasem z praktyką? Może dlatego, że ich autorzy nie zawsze dobrze znają ową praktykę, a może dlatego, że obawiają się zmienić to, co napisano wcześniej w innych słownikach. Choć wszyscy wiemy, że nie ma słowników bez skazy, prestiż społeczny słownika, zwłaszcza ortograficznego, jest taki, że zwykle ulegamy temu, co w nim napisano. Pani sama zresztą jest tego przykładem, swój list zaczęła Pani słowami: „Niebawem rozpocznie się wielki post”.
Proponuję zatem małą korektę: „Niebawem rozpocznie się Wielki Post”. Niezależnie od tego, że zapis wielkimi literami przeważa w praktyce, można go bronić na gruncie zasad polskiej ortografii. Otóż liczne słowniki ortograficzne przypominają nam, że możemy używać wielkich liter „ze względów uczuciowych”. Swoboda ta jest teoretycznie nieograniczona, bo co obdarzymy uczuciem, tylko od nas zależy. Myślę jednak, że gdy chodzi o używanie wielkich liter w tekstach religijnych – częstsze niż w innych odmianach polszczyzny – to nie wynika ono z chęci wyrażenia jakichś uczuć, tylko jest znakiem kreowania rzeczywistości sakralnej. Świadczy też oczywiście o przynależności tekstu do określonego stylu funkcjonalnego.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego