Władca Pierścieni

Władca Pierścieni

2.07.2023
2.07.2023

Szanowni Państwo,

zwracam się z pytaniem dotyczącym poprawnej pisowni nazwy cyklu powieściowego J.R.R. Tolkiena pt. "Władca Pierścieni"? Zgodnie z polską normą językową — tylko pierwszy człon powinien być zapisany od wielkiej litery. Jednak w uzusie oraz literaturze przedmiotu (jak np. u T.Z. Majkowskiego, czy w tłumaczeniach A. Sylwanowicz) pojawia się zapis inspirowany pisownią angielską (oba człony od wielkiej litery). Czy taki zapis można uznać za poprawny ortograficznie i dopuszczalny w pracy o charakterze naukowym? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

Z wyrazami szacunku

K.M.

Pisownię od wielkich liter obu członów przywołanego w pytaniu tytułu powieści J.R.R. Tolkiena można oczywiście tłumaczyć wpływem konwencji rządzącej tego rodzaju zapisami w języku angielskim. Wedle brytyjskich i amerykańskich reguł wszystkie człony tytułu – z wyjątkiem rodzajników, przyimków i spójników – zapisuje się wielkimi literami, por. The Lord of the Rings. W opinii piszącego te słowa nie jest to jednak jedyne wytłumaczenie tego stanu rzeczy. Określenie Władca Pierścieni stanowi bowiem nazwę własną, która oznacza Saurona (inne peryfrastyczne określenia tej postaci to: Władca Ciemności, Czarny Władca). W całym cyklu występują także inne tego rodzaju nazwy własne, zapisywane zarówno w anglojęzycznym oryginale, jak i w polskim przekładzie wielkimi literami (por. np. Pierścień Jedyny, Pierścień Władzy czy Wielkie Pierścienie).

Jeśli zatem przyjmiemy, że tytuł powieści jest peryfrastyczną nazwą własną, to zapis wszystkich członów od wielkiej litery błędem nie jest. Jeśli z jakichś powodów nie podzielamy tej opinii, to w publikacji naukowej powinniśmy się posługiwać zapisem właściwym dla praktyki edytorskiej (czyli zapisem wielkimi literami), lecz w przypisie rzeczowym przy pierwszym wystąpieniu omawianego tu tytułu odnieść się krytycznie do tego faktu.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego