Wrocław – we Wrocławiu, ale: Kraków – w Krakowie
Dzień dobry! Dlaczego Wrocław w miejscowniku będzie we Wrocławiu, a nie we Wrocławie, jak we Lwowie czy w Krakowie?
O opisanej w pytaniu sytuacji decydują względy natury historycznojęzykowej. W wypadku mniej popularnych nazw miejscowych zakończonych na spółgłoskę wargową [v] często nasuwają się wątpliwości, czy traktować je jako rzeczowniki twardotematowe, czy jako miękkotematowe, a niekiedy nawet czy jako rzeczowniki rodzaju męskiego, czy też żeńskiego (por. np. Ostrów).
Nazwy zakończone na -ew, -ów PRZEWAŻNIE odmieniają się jak rzeczowniki twardotematowe (z -(i)e w miejscowniku), por. np.
- Karczew – do Karczewa – w Karczewie,
- Kraków – do Krakowa – w Krakowie,
- Lwów – do Lwowa – we Lwowie,
- Łuków – do Łukowa – w Łukowie,
- Rogów – do Rogowa – w Rogowie,
- Skoczów – do Skoczowa – w Skoczowie,
- Sochaczew – do Sochaczewa – w Sochaczewie,
- Tczew – do Tczewa – w Tczewie.
Z kolei nazwy zakończone na -aw PRZEWAŻNIE odmieniają się jak rzeczowniki miękkotematowe (z -u w miejscowniku), por. np.
- Jarosław – do Jarosławia – w Jarosławiu,
- Wodzisław Śląski – do Wodzisławia Śląskiego – w Wodzisławiu Śląskim,
- Wrocław – do Wrocławia – we Wrocławiu.
Podobne zjawisko dotyczy również nazw własnych geograficznych zakończonych na spółgłoskę wargową [m], por. np. odmianę twardotematową: Chełm – do Chełma – w Chełmie oraz odmianę miękkotematową: Radom – do Radomia – w Radomiu.
Odmiana nazwy własnej Ostrów jest natomiast uzależniona od zwyczaju miejscowego, por. np. (ten) Ostrów Wielkopolski – do Ostrowa Wielkopolskiego – w Ostrowie Wielkopolskim, ale: (ta) Ostrów Mazowiecka – do Ostrowi Mazowieckiej – w Ostrowi Mazowieckiej.