Nie zawsze spójniki: jak – gdy oraz zaimki: który – jaki mogą być stosowanie zamiennie. W normie wzorcowej polszczyzny spójnik jak nie może być np. stosowany do wprowadzania zdań podrzędnych czasu i warunku, por. np.

• Gdy będziesz w sklepie, kup, proszę, kawę (nie: Jak będziesz w sklepie, kup, proszę, kawę).
• Zadzwoni do ciebie, gdy/ jeśli się czegoś dowie (nie: Zadzwoni do ciebie, jak się czegoś dowie).

Mamy tu zatem ograniczenie normatywne w zakresie całkowitej wymienności obu spójników. Konstrukcje z jak są w tego typu kontekstach dopuszczalne wyłącznie w normie potocznej (użytkowej).

Nieco inaczej wygląda sytuacja z zaimkami który – jaki, które rzeczywiście dość często bywają stosowane wymiennie. Trzeba jednak pamiętać, że funkcje tych zaimków są różne. Jaki wskazuje na pewne cechy przedmiotu i może być użyty wtedy, kiedy w zdaniu nadrzędnym można użyć zaimka taki, por. np. zdanie:

• Poznała [takiego] chłopaka, o jakim marzyła od dawna (= ‘poznała takiego chłopaka, o takich cechach’).

Tymczasem który pełni funkcję konkretyzującą. Wskazuje na sam obiekt, por. np. zdanie:

• Poznała chłopaka, o którym marzyła od dawna (= ‘poznała tego właśnie chłopaka’).