Wyspy Japońskie

Wyspy Japońskie
11.04.2012
11.04.2012
Dzień dobry,
piszemy Wyspy Japońskie czy wyspy japońskie?
Pozdrawiam
W encyklopediach można znaleźć tę nazwę pisaną wielkimi literami, co znaczy, że przynajmniej w kontekście geograficznym oraz politycznym taka pisownia jest przyjęta. Spotykany jest też zapis małymi literami (vide NKJP), co nie musi być błędem, lecz przykładem – jak by powiedział lingwista – apelatywizacji nazwy własnej, czyli przeniesienia jej (choćby doraźnego) do kategorii nazw pospolitych. Z takim zjawiskiem spotykamy się co krok, np. Poradnię Językową PWN mogę nazywać po prostu poradnią językową PWN, wybierając jeden lub drugi zapis zależnie od intencji. Nie należy oczywiście przesadzać: nazwa Wydawnictwo Naukowe PWN, zapisana małymi literami, zostałaby w najlepszym razie odebrana jako odnosząca się nieokreślonego wydawnictwa grupy PWN, a nie do konkretnej spółki.
Między nazwą własną a równobrzmiącą nazwą pospolitą jest, przynajmniej w teorii, taka różnica, że pierwsza ma odniesienie, a pozbawiona jest treści (bądź też jej treść jest nieważna), druga natomiast ma treść, która wyznacza jej zakres. Można więc sobie wyobrazić sytuację, w której nazwa Wyspy Japońskie ma inne odniesienie niż nazwa wyspy japońskie: ta pierwsza to określony obszar, zdefiniowany pod względem geograficznym i politycznym; ta druga zaś może obejmować to, co w czyimś mniemaniu jest japońskie, np. rosyjski obecnie Sachalin.
Różnica staje się wyraźniejsza, jeśli zamienić kolejność składników: japońskie wyspy to na pewno nazwa pospolita i jako taka powinna być pisana małymi literami.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego