Wystąpić na drogę sądową
chciałbym spytać, które wyrażenie jest poprawne: wstąpić na drogę sądową czy wystąpić na drogę sądową.
Pierwszy wariant wydaje się logiczniejszy, ale drugi jest znacznie częstszy w Internecie (co nie jest, oczywiście, żadnym wyznacznikiem poprawności językowej). Być może druga forma wzięła się od wyrażenia wystąpić do sądu?
Dziękuję uprzejmie.
z poważaniem
Marcin Wiśniewski
20.01.2016
20.01.2016
Szanowna Poradnio,chciałbym spytać, które wyrażenie jest poprawne: wstąpić na drogę sądową czy wystąpić na drogę sądową.
Pierwszy wariant wydaje się logiczniejszy, ale drugi jest znacznie częstszy w Internecie (co nie jest, oczywiście, żadnym wyznacznikiem poprawności językowej). Być może druga forma wzięła się od wyrażenia wystąpić do sądu?
Dziękuję uprzejmie.
z poważaniem
Marcin Wiśniewski
Szanowny Panie,
w interesującym Pana zwrocie mówiącym o wszczęciu postępowania sądowego w jakiejś sprawie czasownik wskazuje na czynność wszczęcia postępowania, na złożenie pozwu, rozpoczęcie określonych działań. Ten sens niesie właśnie wystąpić – słownik (Uniwersalny słownik języka polskiego PWN pod red. S. Dubisza) definiuje go jako ‘zacząć działać w jakiejś dziedzinie’, co ilustruje m. in. przykładami:
Występować przeciw nadużyciom (tu został użyty niedokonany odpowiednik wstąpić – wstępować),
Wystąpić w czyimś imieniu.
Podany jest też zwrot wystąpić z wnioskiem (o coś) ‘skierować wniosek do odpowiednich władz’, w którym wystąpić znaczeniowo jest bardzo zbliżone do czasownika w zwrocie wystąpić na drogę sądową. Tak więc poprawny jest właśnie ten zwrot.
Czasownik występujący w drugim z przywołanych przez Pana zwrotów – wstąpić – znaczy: ‘wejść gdzieś na krótko, przy okazji, przechodząc obok’. Istotnie, łączy się z nazwami oznaczającymi miejsca, do których można przyjść (dom, ulica, biuro itp.), jednak tylko w znaczeniu dosłownym, a droga sądowa ma charakter przenośny. Poza tym składnie pozwu, rozpoczynanie procedury sądowej nie dzieje się na ogół przy okazji innych działań, lecz jest celem samym w sobie, co wyklucza użycie czasownika nazywającego wchodzenie gdzieś przy okazji wykonywania innej czynności.
w interesującym Pana zwrocie mówiącym o wszczęciu postępowania sądowego w jakiejś sprawie czasownik wskazuje na czynność wszczęcia postępowania, na złożenie pozwu, rozpoczęcie określonych działań. Ten sens niesie właśnie wystąpić – słownik (Uniwersalny słownik języka polskiego PWN pod red. S. Dubisza) definiuje go jako ‘zacząć działać w jakiejś dziedzinie’, co ilustruje m. in. przykładami:
Występować przeciw nadużyciom (tu został użyty niedokonany odpowiednik wstąpić – wstępować),
Wystąpić w czyimś imieniu.
Podany jest też zwrot wystąpić z wnioskiem (o coś) ‘skierować wniosek do odpowiednich władz’, w którym wystąpić znaczeniowo jest bardzo zbliżone do czasownika w zwrocie wystąpić na drogę sądową. Tak więc poprawny jest właśnie ten zwrot.
Czasownik występujący w drugim z przywołanych przez Pana zwrotów – wstąpić – znaczy: ‘wejść gdzieś na krótko, przy okazji, przechodząc obok’. Istotnie, łączy się z nazwami oznaczającymi miejsca, do których można przyjść (dom, ulica, biuro itp.), jednak tylko w znaczeniu dosłownym, a droga sądowa ma charakter przenośny. Poza tym składnie pozwu, rozpoczynanie procedury sądowej nie dzieje się na ogół przy okazji innych działań, lecz jest celem samym w sobie, co wyklucza użycie czasownika nazywającego wchodzenie gdzieś przy okazji wykonywania innej czynności.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
