X lub Y

X lub Y
2.12.2003
2.12.2003
Szanowni Państwo!
Jeśli dobrze rozumiem to, co pisze o orzeczeniu Nowy slownik poprawnej polszczyzny PWN, zdanie „Mama lub tata pójdą do kina” jest poprawne. Jednak mnie wydaje się ono niepoprawne, bo przeciez do kina pójdzie tylko jedno z nich, wiec orzeczenie powinno być w liczbie pojedynczej. Czy mam rację?
Z góry dziękuję za odpowiedź, łączę pozdrowienia,
Ludwik Stawowy
Gdyby tylko zdania postaci „Mama lub tata pójdzie”, z orzeczeniem w liczbie pojedynczej, były poprawne, to nie można by tej samej treści wyrazić w czasie przeszłym. Ani bowiem zdanie „Mama lub tata poszedł” nie jest poprawne, ani „Mama lub tata poszła”. W tej sytuacji liczba mnoga okazuje się ratunkiem: „Mama lub tata poszli”. Można oczywiście powtórzyć orzeczenie: „Mama poszła lub tata poszedł”, ale ta wersja jest trochę dłuższa.
Dodajmy, że gdyby orzeczenie znajdowało się przed podmiotem, powinno występować w liczbie pojedynczej w rodzaju zgodnym z rodzajem sąsiedniego rzeczownika: „Poszła mama lub tata” albo „Poszedł tata lub mama”.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego