„Ze zmianami” czy „z późniejszymi zmianami”?

„Ze zmianami” czy „z późniejszymi zmianami”?
24.11.2005
24.11.2005
W pismach urzędowych, powołując przepis prawny, wskazuje się miejsce jego publikacji. Dyskusja w gronie przyjaciół skupiła się wokół tematu wskazywania w pismach urzędowych miejsc publikacji ustaw i rozporządzeń. Stąd pytanie, która forma zapisu jest właściwa: „Dz.U. nr xx poz. xx z póżniejszymi zmianami” czy „Dz.U. nr xx poz. xx ze zmianami”?
Pozdrawiam,
Barbara Biegańska
W przypadkach powoływania w tekście urzędowym aktu normatywnego (np. ustawy lub rozporządzenia) albo jego poszczególnych przepisów zazwyczaj podaje się w nawiasach informację o miejscu urzędowego ogłoszenia tego aktu oraz jego kolejnych zmian (nowelizacji), zwaną w żargonie prawniczym „metryką” lub „metryczką” aktu. Niekiedy zwyczaj lub przepis prawa wymaga, aby „metryka” była kompletna, to znaczy wskazywała kolejno miejsca publikacji aktu w wersji pierwotnej i jego wszystkich zmian. W zapisie bardziej uproszczonym podaje się natomiast dane dotyczące tylko pierwszej publikacji oraz – niepoprzedzaną przecinkiem – wzmiankę, która może występować w jednym z czterech wariantów: ze zmianami, ze zm., z późniejszymi zmianami lub z późn. zm. Wybór jednego z tych wariantów jest raczej kwestią zwyczaju środowiskowego, a niekiedy reguły mającej moc prawną, nie zaś poprawności językowej.
Jeżeli chodzi o odesłania w tekście aktu normatywnego do innego aktu normatywnego, to obowiązek stosowania – w sytuacjach, w których wyjątkowo dopuszcza się „metrykę” w postaci skróconej – ostatniego z wyżej wymienionych wariantów (z późn. zm.) wynika z § 158 ust. 5 Zasad techniki prawodawczej, które mają moc obowiązującą rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów. Cytuję: „(…) jeżeli ilość zmian aktu normatywnego, do którego następuje odesłanie, jest znaczna, przy pierwszym odesłaniu do tego aktu można nie wymieniać roczników, numerów i pozycji dzienników urzędowych, w których ogłoszono te zmiany, a poprzestać jedynie na podaniu numeru i pozycji oraz – w razie potrzeby – rocznika dziennika urzędowego, w którym ogłoszono pierwotny tekst tego aktu albo jego ostatni tekst jednolity, z dopiskiem «z późn. zm.»”.
Z kolei w publikowanych oficjalnych zbiorach orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego można ostatnio zauważyć konsekwentne stosowanie drugiego z wymienionych wyżej wariantów (tj. ze zm.). Podobnie czynią, choć nie wszystkie, periodyki prawnicze. W innych wydawnictwach najczęściej chyba spotykana jest formuła z późn. zm.
Formuła ze zm. ma dwie zalety: jest najkrótsza i nie jest narażona na zarzut pleonazmu, odnoszony przez niektórych do formuł z użyciem przymiotnika (każda zmiana jest późniejsza w stosunku do tego, czego dotyczy).
Bolesław Banaszkiewicz
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego