To skarbnica informacji o tym, których wyrazów i wyrażeń używać w określonych sytuacjach, jaki wpływ na znaczenie lub rozumienie tekstu ma sytuacja, kontekst, nadawca lub odbiorca. Dowiesz się tu: jak zwracać się do określonej osoby; kiedy stosować wielką literę w zwrotach grzecznościowych; jak pisać tytuły naukowe lub stanowiska w formach adresatywnych; czy można napisać „Witam” w e-mailu; kiedy zrozumiały jest zwrot „Jestem samochodem”.
Zasady grzeczności językowej w komunikacji z linguabotami
Dzisiaj miałem kłopot bankowy i skontaktowałem się z bankiem. Powitano mnie słowami (cytuję z pamięci):
– Dzień dobry, nazywam się Marek i jestem botem mBank, w czym mógłbym pomóc?
Takich przypadków jest oczywiście więcej, choćby infolinia medyczna PZU. Coraz częściej rozmawiamy z automatami lub tzw. sztuczną inteligencją.
Moje pytanie dotyczy formy rozmowy z takim rozmówcą. Czy powinienem mówić doń Marku, czy może grzeczniej Panie Marku, może szanowny automacie? Jaką formę należy zachować w korespondencji, czyli czymś, co mBank nazywa „czatem”?
Rozumiem, że trudno jest mi urazić uczucia automatu, mamy dopiero 2023, ale też interesuje mnie, jak w najlepszy sposób się zwracać.
Dziękuję
Czas przeszły trybu warunkowego
Temat: czas zaprzeszły.
W jednym z utworów lirycznych zauważyłem pewne zdanie, które brzmi bardzo nienaturalnie: „Wolałbym już wcale angażu być nie dostać!”.
Z kontekstu da się wyczytać, że podmiot liryczny wyraża żal i ubolewa nad tym, że dostał angaż. Wydaje mi się, że autorowi chodziło o użycie czasu zaprzeszłego, jednak konstrukcja i kolejność wyrazów nie pasuje do zasad gramatycznych czasu zaprzeszłego, które znalazłem. Być może dlatego, że nigdzie nie znalazłem przykładów przeczeń w czasie zaprzeszłym. Dlatego nie mogę rozstrzygnąć: czy jest poprawnie, czy nie? Mam nadzieję, że państwo mi pomożecie.
Pozdrawiam
Filip
Wypowiedź wprawiająca w konfuzję
Dzień dobry,
proszę o pomoc w rozstrzygnięciu mojego sporu z chłopakiem. W rozmowie, gdy chłopak opowiada mi historię i chce, żebym wczuła się w sytuację, to używa męskich końcówek czasowników, np. „Jak kupujesz nowe spodnie to nie chciałbyś ich poplamić następnego dnia”. Według niego, używanie końcówek męskich jest poprawne, bo on opowiada o hipotetycznej sytuacji dla siebie. Według mnie, jeśli zwraca się do mnie, to powinien używać damskich końcówek. Kto ma rację?
Aleksandra
Szef ma zawsze rację
Szanowni Państwo, nurtuje mnie od jakiegoś czasu sformułowanie, którego wymaga ode mnie mój szef. Wydaje mi się, że konstrukcja, jakiej on chce i jaką zawsze nanosi mi na pisma, poprawiając je, jest niepoprawna. Zamiast „Proszę o przesłanie informacji” muszę pisać „Proszę o spowodowanie przesłania informacji”. W mniemaniu mojego przełożonego pierwsze sformułowanie nie oddaje charakteru czynności, czyli tego, że adresat ma sprawić, by ktoś inny przesłał stosowne informacje. Bardzo proszę o rozstrzygnięcie mojego dylematu językowego.
Użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych
Szanowni Państwo,
byłbym ogromnie zobowiązany za Państwa komentarz do wszechogarniającej maniery pisania wielką literą wszelkich form zaimków w drugiej osobie. Uczono mnie lata temu, że formę taką stosuje się wyłącznie w korespondencji, teraz obserwuję ją wszędzie, nawet w przekazach reklamowych („to telefon dla Ciebie”, „mamy dla Was wspaniałą ofertę” etc). Co więcej, przypadłość ta zaczyna atakować także inne zaimki - widziałem niedawno tekst z frazą „no bo jak nie My, to kto?”. Co Państwo na to?
Z serdecznymi pozdrowieniami
eswu
Wielka litera ze względów uczuciowych
Dzień dobry,
mam pytanie odnośnie do zaimka „ci”. Jako forma grzecznościowa „ci” pisze się się dużą literą, np. „Mam nadzieję, że Ci się podobało”. Jednak co ze zwykłą, koleżeńską konwersacją przez komunikator, gdzie zasady pisowni nie są jasno uregulowane, a język jest bardzo potoczny. Na przykład „Siema stary, podobał ci się ten film?”. Czy zaimek „ci” nadal powinien być zapisany dużą literą?
dr n. społ., mgr ekon., inż. XYZ – ciąg dalszy
Dzień dobry, proszę o udzielenie precyzyjnej odpowiedzi tak/nie na następujące pytanie: jestem inżynierem chemii, magistrem ekonomii oraz dr w dziedzinie nauk społecznych - czy używanie zapisu: dr inż. będzie nadużyciem?
Znam dotychczasowe interpretacje z Państwa strony, nie mniej jednak stwierdzanie że ...."taki taki zapis może wprowadzać w błąd" nie jest odpowiedzią na moje pytanie.
Proszę zatem uprzejmie o udzielnie zerojedynkowej odpowiedzi.
Tego jest pełno
Dzień dobry,
chciałem się zapytać czy w przypadku gdy mówimy o jakiejś grupie ludzi np. Romach (na tej podstawie wynikł spór, który sprowokował mnie do zapytania), czy mówienie o nich w formie bezosobowej np. „Tego jest pełno na dworcach”, jest formą dehumanizacji, czy jest zwyczajną wariancją zaimków, jaka występuje w języku polskim?
Miłego dnia
Instrukcja obsługi tokarki
Dzień dobry,
czy tłumacząc na język polski instrukcję obsługi tokarki, mogę się posłużyć niepoprawną formą „2. Wciśnij 1-szy przycisk” ze względów praktycznych, czyli dlatego, że zapis „2. Wciśnij 1. Przycisk” byłby przez większość użytkowników niezrozumiały (o możliwości uszkodzenia maszyny nie mówiąc)? Chodzi o przypadek, gdy w tabelce z opisem funkcji brakuje miejsca na napisanie niebudzącego wątpliwości wyrazu „pierwszy”.
Z poważaniem
Stefan Malarski
Nazwy osób, do których się zwracamy w listach
Dzień dobry,
nurtuje mnie kwestia pisowni zaimków osobowych i dzierżawczych. Czy zawsze należy pisać je wielką literą, gdy zwracamy się do adresata listu/e-maila? Wydaje mi się, że gdy zwracamy się na przykład do osoby, która wyrządziła nam krzywdę, to nie jesteśmy zobowiązani do zachowania formy grzecznościowej. Napisałabym zatem „Życzę ci, kanalio, by spotkała cię podobna przykrość”, ale nie jestem pewna swojej racji.
Serdecznie pozdrawiam!
Słowo na gie
Witam serdecznie.
Chciałem użyć podczas lekcji w klasie 7 (w kontekście pozytywnego i negatywnego myślenia) wiersz Jana Brzechwy pt. „Konik uciekł”. Na etapie przygotowań spotkałem się z zarzutem, że jest to wiersz wulgarny. Chodzi o jedną strofę:
„Dru-gi chłop-czyk otrzy-mał, choć miał za-let sze-reg,
G. koń-skie za-wi-nię-te w ró-żo-wy pa-pie-rek”.
Proszę o opinię w tej sprawie – czy można zaliczyć ten wiersz, powyższy fragment zaliczyć do wulgarnych?
Prawa i lewa strona na obrazie
Dzień dobry. Mam pytanie dotyczące deiksy "prawo", "lewo" w kontekcie słowa "dom". Czy na rysunku zawierającym dom, kiedy ma się polecenie narysować kwiatki po prawej stronie, należy to zrobić wzgledem patrzącego na kartkę, czy względem domu?
Jak zwracamy się do doktora zatrudnionego na stanowisku profesora uczelni?
Jak poprawnie zwracać się do wykładowcy akademickiego w sytuacji, gdy jest to np. Dr Jan Kowalski prof. UW? Czy „Szanowny Panie Doktorze” będzie poprawną formułą, czy w tej sytuacji zwracamy się „Szanowny Panie Profesorze”? Czy tytuł profesora uczelni należy traktować tak samo jak tytuł profesora akademickiego?
Drodzy
Dzień dobry!
W ostatnich latach dość często spotyka się następujące konstrukcje:
Drodzy! Mamy dla Was cudowne wieści.
Drodzy, mamy dla Was konkurs!
Drodzy! Już jutro zapraszamy na otwarcie wyjątkowego salonu kosmetycznego!!!
Drodzy! Jak już pisaliśmy, musieliśmy zmienić termin naszej imprezy urodzinowej.
Czy zwracanie się do adresatów per „Drodzy” (bez dookreślenia, o jakich odbiorców chodzi nadawcy) jest kulturalne?
Wyraz zawierający zdanie
Proszę o informację czy zwrot „wyraz zawierający zdanie” może być traktowany jako figura retoryczna, a jeśli tak, to jaka?
Zwrot grzecznościowy kierowany do osób niebinarnych
Szanowni Państwo,
tłumacząc stronę sklepu internetowego, napotkałam na niespodziewaną dla mnie trudność. Tworząc konto na stronie, jest do wyboru zwrot grzecznościowy. Jest dla mnie jasnym, że „Pan” jest dla osób identyfikujących się jako męskie, „Pani” dla osób identyfikujących się jako żeńskie. Zastanawia mnie jednak, jaki zwrot grzecznościowy wybrać dla osób niebinarnych. W języku niemieckim rozwiązano to jako „divers”. „Inne”? „Osoba”?
Proszę o pomoc i życzę miłego dnia.
Zdania pytajne
Szanowni Państwo,
chciałabym zapytać, czy zapisane poniżej wypowiedzenia są zdaniami pytającymi:
Może pojedziemy dzisiaj na zakupy?
Może przewidziano znaleźne?
Wszystko dobrze?
Znasz tę dziewczynkę?
Zastanawiam się, czy może jednak powyższe wypowiedzenia są zdaniami oznajmującymi w formie pytającej.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Gabriela
My zamiast wy
Czy zdanie „Wiemy coś konkretnego o...” w formie pytania zamiast „Wiecie coś konkretnego o...” jest poprawne językowo, kiedy osoba zadająca pytanie ma na myśli „Wiemy” jako grupa a nie że ona o tym sama wie?
Partykuła czy
Dzień dobry, jakie zasady rządzą lub nie użyciem lub pominięciem partykuły czy na początku zdania pytającego? Dziękuję!
p.o. dyrektor na pieczątce
Jak powinien poprawnie brzmieć podpis lub pieczątka Jan Kowalski p.o. Dyrektor czy p.o. dyrektor?
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
