al. czy Al.

al. czy Al.

3.04.2023
3.04.2023

Dzień dobry,

proszę o informację, czy poniższy adres jest prawidłowo zapisany:

„Al. Armii Krajowej 254 (Aleja Armii Krajowej)

85-689 Bydgoszcz”.

Właściwe jest al. czy Al.? Dodatkowo jak wygląda sytuacja z ulicą, ul. czy Ul.?

Czy skróty na początku nowego akapitu należy pisać wielką czy małą literą?

W pytaniu zbiegło się kilka zagadnień.

1. Skrót al. (od małej litery) odnoszony jest do wyrazu aleja w liczbie pojedynczej, por. np. al. Armii Krajowej (= Aleja Armii Krajowej), al. Mickiewicza (= aleja Adama Mickiewicza), al. Róż (= aleja Róż). Wyraz aleja w tego rodzaju nazwach toponimicznych jest tylko nazwą gatunkową (rodzajową). Dlatego piszemy go małą literą, a pozostałe wyrazy wchodzące w skład nazwy – wielką literą.

2. Skrót Al. (od wielkiej litery) odnoszony jest do rzeczownika aleja w liczbie mnogiej, por. np. Al. Jerozolimskie (= Aleje Jerozolimskie), Al. Ujazdowskie (= Aleje Ujazdowskie). W takim wypadku wyraz aleje wchodzi w skład nazwy toponimicznej i jest pisany od wielkiej litery.

3. Skrót ul. (od małej litery) odnoszony jest do wyrazu ulica, por. np. ul. gen. W. Andersa (= ulica Generała Władysława Andersa). Stanowi on wyłącznie nazwą gatunkową (rodzajową) i dlatego jest zapisywany od małej litery. Pisownia od małej litery skrótu gen. wynika z innej reguły pisowniowej.

4. Formalnie równoważniki zdań, a więc wypowiedzenia nieczasownikowe, zachowują się pod względem pisowniowym tak, jak zdania, a więc zapisujemy je od wielkiej litery i kończymy znakiem właściwym dla końca zdania. Praktyka pokazuje jednak, że w wypadku nazw ulic, alej, placów itd., które występują na tablicach informacyjnych czy w adresach, piszący odwołują się przede wszystkim do reguł semantycznych. A więc pisownia skrótów od małej bądź dużej litery uzależniona jest od tego, czy dany skrót odnosi się do nazwy gatunkowej (wtedy zapisywany jest od małej litery), czy też do członu stanowiącego integralną część nazwy (wtedy zapis od wielkiej litery). Najczęściej nie jest tu brana pod uwagę zasada składniowa, która pozwalałaby zapisywać każdy element występujący na początku równoważnika zdania od wielkiej litery.


Reasumując te wszystkie kwestie, należy stwierdzić, że zapis najbardziej poprawny powinien przyjąć następującą formę:


al. Armii Krajowej 254

85-689 Bydgoszcz

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego