attaché
Szanowni Państwo,
proszę o odpowiedź na pytanie, która z form jest poprawna „attaché prasowa” czy „attachée prasowa”. Dodatkowe „e” w języku francuskim służy do tego, by zaznaczyć, że mamy do czynienia z kobietą. W języku polskim informuje o tym przymiotnik „prasowa”, stad wydaje mi się, że dodatkowe „-e” jest zbędne.
Czy poprawna jest użyta m.in. w rozporządzeniu ministra obrony narodowej forma liczby mnogiej „attachés wojskowi”? Wielki słownik języka polskiego podaje, że ten rzeczownik w liczbie mnogiej jest taki sam jak w liczbie pojedynczej. W licznych publikacjach stosuje się jednak liczbę mnogą z „-s”.
Dziękuję Państwu z góry za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie
Agnieszka
Słowniki języka polskiego kwalifikują zasadniczo wyraz attaché jako nieodmienny rzeczownik rodzaju męskiego. Wyraz ten jednak – jako nazwę funkcji czy stanowiska – należałoby uznać za tzw. rzeczownik dwurodzajowy – żeński, jeśli jest odnoszony do kobiety, albo męski, kiedy jego desygnatem jest mężczyzna.
Wyraz attaché – z uwagi na swój nietypowy wygłos – nie wpisał się w języku polskim w żaden wzorzec fleksyjny i pozostał nieodmienny. Zachował też swoją oryginalną pisownię i wymowę z akcentem na ostatnią sylabę. Występuje w polszczyźnie na prawach tzw. wyrazu cytatu (wtrętu). Do tego rodzaju nieodmiennych zapożyczeń nie dodajemy w polszczyźnie żadnych morfemów gramatycznych właściwych dla języka źródłowego, które stanowiłyby wykładnik rodzaju, liczby czy też przypadka. Należy np. napisać: odbył pięć tournée (a nie: odbył pięć *tournées).
Wskazówką co do rodzaju gramatycznego takiego dwurodzajowego i nieodmiennego rzeczownika jest w polszczyźnie forma gramatyczna przydawki i/lub orzeczenia. Rzeczowniki te łączą się ze swoimi określeniami na zasadzie zgody realnoznaczeniowej. Mówiąc o kobiecie, używamy form rodzaju żeńskiego, np. attaché prasowa przyszła. Mówiąc natomiast o mężczyźnie, używamy form rodzaju męskiego, np. attaché wojskowy przyjechał.
