bąbelek
Skąd wzięło się stwierdzenie bąbelek używane w stosunku do dziecka?
Bąbelek jest formalnie zdrobnieniem utworzonym od rzeczownika bąbel (por.: bąbel + przyrostek -ek → bąbelek, tak jak dom + -ek → domek). Oba wyrazy oznaczają ‘małe dziecko, najwyżej kilkuletnie’. Rzeczownik bąbelek jest dodatkowo nacechowany emocjonalnie (pieszczotliwie), por. np.
- Borykamy się z niespokojnym bąbelkiem, pomimo tego że nic mu nie dolega, stale jest rozdrażniony i nie umie zasnąć.
- Kiedy synek się urodził, Krystian szalał ze szczęścia. – Było wspaniale! Mieliśmy dom, rodzinę, ślicznego, kochanego bąbla, perspektywy.
Znaczenie obu omawianych tu rzeczowników jest motywowane etymologicznie i powstało w drodze metaforyzacji. Rzeczownik bąbel został zapożyczony do polszczyzny z języka prasłowiańskiego (psł. *bǫbъľь). Obecny w nim pierwiastek *bǫb niósł znaczenie ‘pęcznieć, nabrzmiewać’. Ów wspólny element semantyczny pojawia się w dwóch pierwotnych znaczeniach rzeczownika bąbel: 1) ‘pęcherzyk gazu, utworzony w cieczy lub na jej powierzchni’ oraz 2) ‘wypukłość na skórze, czasem wypełniona płynem’. Mamy zatem do czynienia z czymś, co rośnie, zwiększa swoją objętość. Sensy te w procesie metaforyzacji zostały przeniesiona na rosnące i przybierające na wadze małe dziecko.