brzok

brzok
11.09.2009
11.09.2009
Witam serdecznie,
bardzo proszę o pomoc w wyjaśnieniu znaczenia słowa brzok (bądź brząk) – nie jestem pewna pisowni, ponieważ znam je tylko ze słyszenia. Dodam, że zostało użyte w okolicy Nowego Sącza, cała wypowiedź brzmiała: „Tyś to jest brzok, robisz, robisz i nic”. Pytałam autora słów o znaczenie, ale nie potrafił mi wyjaśnić.
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Justyna
W Słowniku gwar polskich PAN nie ma hasła brzok. Możemy się jednak domyślić, sądząc po terenie, gdzie wyraz ten został usłyszany, że jest to po prostu brzęk. W pasie gwar od Oświęcimia przez Andrychów, Suchą Beskidzką, Limanową, po Nowy Sącz bowiem nosówki ę i ą spłynęły się w jedną – w ą (brzękbrząk). I takie zaświadczenia z Mszany Górnej w powiecie limanowskim w Słowniku mamy. Brząk to tutaj ‘człowiek lubiący dużo mówić, zazwyczaj niedorzecznie, rozwlekle, nudziarz, zrzęda’. Funkcjonuje też ten leksem jako wyzwisko. W podobnym znaczeniu występuje on w okolicach Cieszyna, Żywca, Krakowa, Myślenic i Nowego Targu. Forma brzok mogła się pojawić w wypowiedzi osoby pochodzącej z tych terenów, gdzie w gwarach nastąpił zanik nosowości, to znaczy tam, gdzie nosowe ę i ą wymawia się jak e, o (brzękbrząkbrzok). Najbliżej Nowego Sącza byłoby to na niewielkim obszarze na zachód od Limanowej. Jeśli chodzi o znaczenie wyrazu, trudno wnioskować z tak krótkiego cytatu. Więcej moglibyśmy powiedzieć, gdybyśmy znali sytuację, w jakiej ta wypowiedź zaistniała, jakie emocje, uczucia kierowały nadawcą.
Barbara Grabka, IJP PAN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego