cieśnina Fram

cieśnina Fram

23.01.2003
23.01.2003

Szanowny panie Redaktorze,

Mam wątpliwości, czy cieśnina między Grenlandią a Spitsbergenem (ang. Fram Strait) powinna po polsku nosić nazwę Cieśnina Frama, czy może Cieśnina Fram. Nazwa cieśniny pochodzi od statku (Fram), na którym badacz norweski Nansen przemierzył Ocean Arktyczny. Uprzejmie proszę o rozwianie moich wątpliwości.

Istotnie, nazwa Cieśnina Frama sugeruje, iż pochodzi od nazwy osobowej. Skoro zaś powstała, by upamiętnić nazwę statku, lepiej byłoby używać formy cieśnina Fram.

W związku z tym proszę zauważyć, iż ta decyzja ma pewne konsekwencje ortograficzne, gdyż jeśli nazwa własna składa się z dwu członów, a człon drugi jest rzeczownikiem w mianowniku, wtedy człon pierwszy (wyraz pospolity) piszemy małą literą, natomiast człon drugi wielką, np. cieśnina Ormuz, cieśnina Skagerrak (Nowy słownik ortograficzny PWN, https://sjp.pwn.pl/zasady/82-18-25-Jedno-i-wielowyrazowe-nazwy-dzielnic-ulic-placow-rynkow-ogrodow-parkow-bulwarow-budowli-zabytkow-obiektow-sportowych;629401.html). W rezultacie człon pierwszy na ogół pomijamy.

Myślę, że ta modyfikacja może zostać śmiało przeprowadzona, ponieważ podanej nazwy nie odnalazłem w polskich źródłach pisanych, co oznacza, że nie utrwaliła się jeszcze w żadnej formie, choć odnalazłem podobną. W publikacji Polskie nazwy geograficzne świata wymieniono nazwę Ławica Frama, która odpowiada angielskiej Fram Bank (cz. IV: Oceany i morza, wydawcy: Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski przy Ministerstwie Edukacji Narodowej, Państwowa Służba Geodezyjna i Kartograficzna oraz Główny Geodeta Kraju, Warszawa 1994). Myślę, że nawet mimo tej drobnej przeszkody można promować nazwę cieśnina Fram, a następnie sugerować Komisji korektę podanej nazwy do formy ławica Fram.

Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego