czas zaprzeszły

czas zaprzeszły
12.02.2002
12.02.2002
W dawnych tekstach można spotkać się z takim czasem: on zrobił był, poszedl był itp. Jak to wyglądało w innych osobach? Np. w pierwszej l.poj. bedzie ja zrobił byłem, zrobiłem był czy jeszcze jakoś inaczej? Jak się taki czas nazywa?
Serdecznie pozdrawiam,
Jerzy Buczek
W rodzaju męskoosobowym:
zrobiłem był, zrobiłeś był, zrobił był
zrobiliśmy byli, zrobiliście byli, zrobili byli

W rodzaju żeńskim:
zrobiłam była, zrobiłaś była, zrobiła była
zrobiłyśmy były, zrobiłyście były, zrobiły były

Czas ten nazywamy zaprzeszłym, a nazywamy go tak dlatego, że służy przede wszystkim wskazaniu zdarzenia wcześniejszego niż inne zdarzenie, wskazane czasem przeszłym, np.:
Teresa Kociełłowa nie podupadła bynajmniej w tym związku, który mógł był ją pod wielu względami rozczarować. (M. Dąbrowska, Noce i dnie)

Dziś czas zaprzeszły jest używany rzadko i tylko w języku pisanym. Sięgają po niego autorzy, którzy chcą nadać swoim słowom nieco patyny.
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego