dla potrzeb czy na potrzeby?

dla potrzeb czy na potrzeby?
7.03.2008
7.03.2008
Witam :)
Często mam wątpliwość, którą formę wybrać: dla potrzeb czy na potrzeby? Jak należy pisać np. w zdaniu: „Fakultet Lotnictwa kształcił specjalistów dla potrzeb Wojsk Lotniczych” czy „Fakultet Lotnictwa kształcił specjalistów na potrzeby Wojsk Lotniczych”?
Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN krytycznie odnosi się do konstrukcji dla potrzeb, por. „Zdobyłam tę książkę na własne potrzeby (nie: dla własnych potrzeb”. W Korpusie Języka Polskiego PWN (wersja pełna, dostępna w wydawnictwie) fraza dla potrzeb występuje jednak prawie 700 razy w ponad 400 różnych tekstach, nie ma więc mowy o tym, by była jakimś wykolejeniem.
Bliższe przyjrzenie się jej pokazuje, że wyrażenie dla potrzeb występuje przeważnie w kontekście rzeczowników nieżywotnych, np. dla potrzeb filmu, rynku, armii. Wyrażenie na potrzeby pojawia się zaś również przy rzeczownikach żywotnych, w tym osobowych. Mają więc rację redaktorzy NSPP, gdy wyrażenie dla własnych potrzeb (tylko 25 wystąpień w korpusie PWN) przekształcają do postaci na własne potrzeby (75 wystąpień). Nie można jednak ich decyzji nadmiernie uogólniać.
A przy okazji widzimy, że korpusy językowe nie są tylko dla specjalistów. O tym, jak używa się wyrażeń na potrzeby i dla potrzeb, czytelnicy naszej poradni mogą się sami przekonać, korzystając z bezpłatnej próbki Korpusu Języka Polskiego na stronach PWN albo wykupując dostęp do większej próbki, obejmującej ok. 40 milionów słów.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego