dotknąć – dotykać + B. lub D.
1.04.2024
1.04.2024
Dzień dobry, moje pytanie dotyczy dwóch połączeń. Powiemy dotknąć matki, córki czy dotknąć matkę, córkę? W znaczeniu dotknąć emocjonalnie lub fizycznie. Pozdrawiam Państwa.
Czasownik dotknąć – dotykać ma odmienny schemat składniowy, uzależniony od znaczenia, por.
- ‘poruszając dłonią lub inną częścią ciała, doprowadzić/ doprowadzać do jej kontaktu z kimś lub czymś’ → {rzeczownik żywotny + dotknąć – dotykać + KOGO/CZEGO + (CZYM)}, np. córka dotknęła matki ręką;
- ‘sprawić/ sprawiać komuś przykrość’ → {rzeczownik osobowy + dotknąć – dotykać + KOGO + (CZYM)}, np. córka dotknęła matkę głupim żartem.
Taka zależność między znaczeniem czasownika a jego rządem nie jest w polszczyźnie niczym niezwykłym, por. też np. dostać (‘otrzymać’) + B. (np. upominek), ale: dostać (‘nabawić się’) + D. (np. grypy); przestrzegać (‘ostrzegać’) + B. (np. ucznia przed powtarzaniem roku), ale: przestrzegać (‘respektować’) + D. (np. reguł gry).
Adam Wolański
