działać

działać
4.12.2015
4.12.2015
Mam pytanie dotyczące działania czegoś, w czyimś lub jakimś przypadku.
Czy poprawnie jest mówić to nie działa dla mnie, ta metoda sprzedaży działa dla jej biznesu, ten sposób myślenia dla nas działa?
Czy w ogóle forma działanie DLA kogoś/czegoś w kontekście działania metody lub sposobu jest poprawna językowo? Zawsze bowiem czuję zgrzyt, gdy ktoś tak mówi lub pisze.
Pozdrawiam
Czasownik działać ma kilka znaczeń, z których część (‘podejmować jakieś czynności w określonym celu’, ‘spełniać swoje funkcje’, ‘obowiązywać’) nie wymaga dopełnienia (odpowiednio – Przestępcy działali z najniższych pobudek, Odkurzacz nie działał i trzeba go było zawieźć do naprawy, Żadne prawo nie działa wstecz w cywilizowanym świecie; przykłady z: Multimedialny słownik szkolny PWN, red. M. Bańko, Warszawa 206).
W innych znaczeniach wymaga dopełnienia w postaci wyrażenia na + B. Mówimy zatem (w dalszym ciągu cytuję lub parafrazuję Multimedialny słownik szkolny):
Tutejszy klimat działa zbawiennie na moje serce,
Otrzymano ropę naftową, działając wodorem na związek organiczny,
Inne kobiety bardziej na mnie działały, ale ona kochała mnie tak, jak żadna.
Nie wiem, co miałyby znaczyć przywołane przez Panią zdania. Domyślam się, że w zdaniu To nie działa dla mnie mowa jest o wpływie czegoś na jakąś osobę – zamiast dla mnie należy więc powiedzieć na mnie.
Zdania: Ta metoda sprzedaży działa dla jej biznesu i Ten sposób myślenia dla nas działa są zupełnie niezrozumiałe. Być może zamiast działać należałoby w nich użyć innego czasownika lub zwrotu, np.
Ta metoda sprawdza się w jej biznesie (swoją drogą, biznes zapewne oznacza tu firmę),
Ten sposób myślenia jest dla nas odpowiedni.
Konstrukcje, które Pani przytacza, są zapewne wynikiem nieudolnego tłumaczenia z języka angielskiego, w którym występuje zwrot to act for, mający zresztą bardzo wąskie znaczenie – ‘działać w czyimś imieniu, reprezentować kogoś’ (por. Macmillan Dictionary. Tak więc ktoś, kto się nimi posługuje, nie zna dobrze ani języka polskiego, ani języka angielskiego.
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego