gleba, rola i ziemia

gleba, rola i ziemia
6.10.2003
6.10.2003
Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące trzech słów: gleba, rola i ziemia. Czy mają one różne znaczenia, czy są synonimiczne? Kiedy (jeśli w ogóle) można używać ich zamiennie? Skąd wzięło się określenie zaliczyć glebę 'upaść, przewrócić się'? Gleba kojarzy mi się z uprawą, a więc polem uprawnym (rolą?), a ja ostatnio zaliczyłam glebę na chodniku w centrum miasta. Pozdrawiam.
Gleba w Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN ma kwalifikator geol. roln., czyli należy do terminologii geologicznej i rolniczej. Rola w tym samym słowniku definiowana jest jako „wierzchnia warstwa gleby’’. Ziemia to i rola, i gleba. W niektórych kontekstach wyrazy te mogą być używane wymiennie: gleba z ziemią, rola z ziemią, a nawet wszystkie trzy ze sobą. Mówi się na przykład, że gdzieś są piaszczyste lub urodzajne gleby albo że taka jest tam ziemia. Mówimy, że ktoś osiadł na roli lub na ziemi, bo znudziło go miejskie życie. Powiemy, że rolnik rzuca ziarno w żyzną glebę, rolę lub ziemię.
Skąd się wzięło w potocznym języku młodych ludzi wyrażenie zaliczyć glebę? Z twórczego stosunku młodych ludzi do języka.
Maria Krajewska, WSz PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego