gołąbka, gołębica
Innymi słowy: czy wyraz ten ma nieco bardziej spieszczoną formę? Część słowników odnotowuje je jako wprost synonim gołębicy, inne zaś – właśnie jako zdrobnienie. Czy w odniesieniu do młodej samiczki gołębia bardziej zasadnym byłoby użycie określenia gołąbka aniżeli gołębica (które wydaje się więcej „doniosłe”, poważniejsze)?
5.12.2015
5.12.2015
Czy słowo gołąbka można traktować jako zdrobnienie od wyrazu gołębica? Innymi słowy: czy wyraz ten ma nieco bardziej spieszczoną formę? Część słowników odnotowuje je jako wprost synonim gołębicy, inne zaś – właśnie jako zdrobnienie. Czy w odniesieniu do młodej samiczki gołębia bardziej zasadnym byłoby użycie określenia gołąbka aniżeli gołębica (które wydaje się więcej „doniosłe”, poważniejsze)?
Ze słowotwórczego punktu widzenia oba rzeczowniki powstały jako formy żeńskie nazwy męskiej gołąb: gołąbka – za pomocą przyrostka -ka (obecnego też w wielu innych nazwach żeńskich, np. kotka), gołębica – przez dodanie przyrostka -‘ca (por. charcica, kocica). Nie jest więc gołąbka zdrobnieniem gołębicy.
Prawdą jest jednak, że gołąbka jest używana zwykle z pewnym rodzajem czułości w stosunku do ptaka; świadczy o tym choćby to, że wyraz ten służy także do przenośnego nazwania kobiety o miłym, łagodnym usposobieniu. Gołębica zaś to nazwa neutralna, w pewnym sensie nawet oficjalna (jest stosowana np. w tekstach naukowych, podczas gdy gołąbka nie).
Prawdą jest jednak, że gołąbka jest używana zwykle z pewnym rodzajem czułości w stosunku do ptaka; świadczy o tym choćby to, że wyraz ten służy także do przenośnego nazwania kobiety o miłym, łagodnym usposobieniu. Gołębica zaś to nazwa neutralna, w pewnym sensie nawet oficjalna (jest stosowana np. w tekstach naukowych, podczas gdy gołąbka nie).
Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
