ile wlezie

ile wlezie

3.07.2023
3.07.2023

Szanowni Państwo,

w polszczyźnie jak wiadomo istnieje powiedzenie „ile wlezie”, ale czy to oznacza, że istniał kiedyś taki czasownik jak wlazić? Proszę o odpowiedź.

Pozdrawiam

We frazie przysłówkowej ile wlezie człon wlezie (odmienny przez czas, por. np. ile wlazło) jest formą 3. os. l.poj. czasu przyszłego trybu oznajmującego czasownika wleźć. Czasownik ten powstał w wyniku derywacji przedrostkowej od czasownika leźć, który pochodzi wprost od prasłowiańskiej formy *lězti w znaczeniu ‘pełzać, posuwać się powoli’.

W parze aspektowej wleźć – włazić (← leźć – łazić) oboczność [l] : [ł] ma charakter historyczny i motywowana jest względami fonetycznymi. Oboczność ta pochodzi stąd, że prasłowiańska spółgłoska płynna, oznaczana literą l, przed prasłowiańskimi samogłoskami szeregu tylnego zmieniła się w polskie ł, natomiast przed samogłoskami szeregu przedniego oraz przed jotą dała polskie l.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego