ile wlezie
Szanowni Państwo,
w polszczyźnie jak wiadomo istnieje powiedzenie „ile wlezie”, ale czy to oznacza, że istniał kiedyś taki czasownik jak wlazić? Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
We frazie przysłówkowej ile wlezie człon wlezie (odmienny przez czas, por. np. ile wlazło) jest formą 3. os. l.poj. czasu przyszłego trybu oznajmującego czasownika wleźć. Czasownik ten powstał w wyniku derywacji przedrostkowej od czasownika leźć, który pochodzi wprost od prasłowiańskiej formy *lězti w znaczeniu ‘pełzać, posuwać się powoli’.
W parze aspektowej wleźć – włazić (← leźć – łazić) oboczność [l] : [ł] ma charakter historyczny i motywowana jest względami fonetycznymi. Oboczność ta pochodzi stąd, że prasłowiańska spółgłoska płynna, oznaczana literą l, przed prasłowiańskimi samogłoskami szeregu tylnego zmieniła się w polskie ł, natomiast przed samogłoskami szeregu przedniego oraz przed jotą dała polskie l.