imiesłów przymiotnikowy a przecinek

imiesłów przymiotnikowy a przecinek
17.09.2007
17.09.2007
Czy zdania podrzędne imiesłowowe opisujące rzeczownik należy oddzielać przecinkiem? Wygląda na to, że czasem tak, a czasem nie. Od czego to zależy? Czy od tego, jak bardzo są rozwinięte? Może od tego, czy wprowadzana w zdaniu cecha definiuje opisywane zdarzenie, człowieka lub rzecz?
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Sięgnę po nieco sztuczny, ale za to wyrazisty przykład: „Polacy(,) zarabiający mniej niż 1000 zł miesięcznie(,) dostaną zasiłek”. Bez przecinków zdanie to oznaczałoby, że tylko Polacy o miesięcznych dochodach mniejszych niż 1000 zł dostaną zasiłki. Z przecinkami natomiast zdanie to oznacza, że wszyscy Polacy dostaną zasiłek, a przy okazji oznajmia, że wszyscy zarabiają poniżej 1000 zł na miesiąc.
Jak widać, użycie przecinków wokół imiesłowu przymiotnikowego i członów od niego zależnych ma związek z referencją określanego przezeń rzeczownika. Gdy sam rzeczownik ma referencję zgodną z intencją nadawcy, przecinki są potrzebne, aby imiesłów nie zawężał jej bez potrzeby, np. „Ewa, wysłana w delegację do Libii, zrobiła tam ciekawy reportaż”. Gdy natomiast referencja rzeczownika jest zbyt ogólna, nadawca może zawęzić ją za pomocą imiesłowu i członów zależnych, przy czym przecinki są wówczas niepożądane, np. „Dziennikarze wysłani w delegację do Libii zrobili tam ciekawy reportaż”.
To samo zdanie można czasem zapisać z przecinkami lub bez przecinków, co nie zmienia znaczenia, ale ma wpływ na hierarchię treści, por. „Dwaj dziennikarze wysłani w delegację do Libii zrobili tam ciekawy reportaż” i „Dwaj dziennikarze, wysłani w delegację do Libii, zrobili tam ciekawy reportaż”. W drugim zdaniu nadawca sygnalizuje, że informację, którą przekazał między przecinkami, traktuje jako drugoplanową.
Mirosław Bańko, PWN
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego