imiesłów przymiotnikowy a przecinek
Z góry dziękuję i pozdrawiam,
17.09.2007
17.09.2007
Czy zdania podrzędne imiesłowowe opisujące rzeczownik należy oddzielać przecinkiem? Wygląda na to, że czasem tak, a czasem nie. Od czego to zależy? Czy od tego, jak bardzo są rozwinięte? Może od tego, czy wprowadzana w zdaniu cecha definiuje opisywane zdarzenie, człowieka lub rzecz?Z góry dziękuję i pozdrawiam,
Sięgnę po nieco sztuczny, ale za to wyrazisty przykład: „Polacy(,) zarabiający mniej niż 1000 zł miesięcznie(,) dostaną zasiłek”. Bez przecinków zdanie to oznaczałoby, że tylko Polacy o miesięcznych dochodach mniejszych niż 1000 zł dostaną zasiłki. Z przecinkami natomiast zdanie to oznacza, że wszyscy Polacy dostaną zasiłek, a przy okazji oznajmia, że wszyscy zarabiają poniżej 1000 zł na miesiąc.
Jak widać, użycie przecinków wokół imiesłowu przymiotnikowego i członów od niego zależnych ma związek z referencją określanego przezeń rzeczownika. Gdy sam rzeczownik ma referencję zgodną z intencją nadawcy, przecinki są potrzebne, aby imiesłów nie zawężał jej bez potrzeby, np. „Ewa, wysłana w delegację do Libii, zrobiła tam ciekawy reportaż”. Gdy natomiast referencja rzeczownika jest zbyt ogólna, nadawca może zawęzić ją za pomocą imiesłowu i członów zależnych, przy czym przecinki są wówczas niepożądane, np. „Dziennikarze wysłani w delegację do Libii zrobili tam ciekawy reportaż”.
To samo zdanie można czasem zapisać z przecinkami lub bez przecinków, co nie zmienia znaczenia, ale ma wpływ na hierarchię treści, por. „Dwaj dziennikarze wysłani w delegację do Libii zrobili tam ciekawy reportaż” i „Dwaj dziennikarze, wysłani w delegację do Libii, zrobili tam ciekawy reportaż”. W drugim zdaniu nadawca sygnalizuje, że informację, którą przekazał między przecinkami, traktuje jako drugoplanową.
Jak widać, użycie przecinków wokół imiesłowu przymiotnikowego i członów od niego zależnych ma związek z referencją określanego przezeń rzeczownika. Gdy sam rzeczownik ma referencję zgodną z intencją nadawcy, przecinki są potrzebne, aby imiesłów nie zawężał jej bez potrzeby, np. „Ewa, wysłana w delegację do Libii, zrobiła tam ciekawy reportaż”. Gdy natomiast referencja rzeczownika jest zbyt ogólna, nadawca może zawęzić ją za pomocą imiesłowu i członów zależnych, przy czym przecinki są wówczas niepożądane, np. „Dziennikarze wysłani w delegację do Libii zrobili tam ciekawy reportaż”.
To samo zdanie można czasem zapisać z przecinkami lub bez przecinków, co nie zmienia znaczenia, ale ma wpływ na hierarchię treści, por. „Dwaj dziennikarze wysłani w delegację do Libii zrobili tam ciekawy reportaż” i „Dwaj dziennikarze, wysłani w delegację do Libii, zrobili tam ciekawy reportaż”. W drugim zdaniu nadawca sygnalizuje, że informację, którą przekazał między przecinkami, traktuje jako drugoplanową.
Mirosław Bańko, PWN