inicjalizować

inicjalizować
10.02.2009
10.02.2009
Jestem informatykiem – programistą i nie wiem jak powinienem przetłumaczyć (opisać) funkcję o angielskiej nazwie initialize. Intuicja podpowiada mi użycie słowa inicjalizować. W internetowym Słowniku języka polskiego PWN nie znalazłem jego jednak. Jest jedynie inicjować, ale ono zdaje się mieć inne (choć podobne) znaczenie. Czy jest to neologizm? A może błąd? Dlaczego SJP PWN ani Korpus Języka Polskiego PWN nie znają tego słowa? Może ze względu na techniczne, informatyczne zastosowanie słowa?
Inicjować funkcjonuje w kontekstach ogólnych, np. ktoś może inicjować jakieś działania. Inicjalizować używają informatycy, gdy mają na myśli przygotowanie jakiegoś urządzenie do pracy lub nadanie wartości początkowych jakimś obiektom w programie komputerowym. Oba wyrazy wywodzą się z tego samego łacińskiego rzeczownika (initium 'początek', initio 'zaczynam'), ale pierwszy (inicjować) zapożyczyliśmy prawodpodobnie za pośrednictwem języka francuskiego lub niemieckiego, a drugi (inicjalizować) – za pośrednictwem angielskiego. W angielskim zresztą, podobnie jak w polskim, istnieją dwa czasowniki: initiate oraz initialize, skąd widać, że taki stan w niczym językowi nie zagraża.
Na pytanie, czy nie wystarczyłby nam jeden czasownik używany w obu znaczeniach, można odpowiedzieć: zasadniczo tak. Są znane wyrazy o wspólnym pochodzeniu, a znaczeniach jeszcze bardziej zróżnicowanych, np. zamek 'budowla i 'urządzenie'. Jeżeli jednak środowisko informatyczne woli inicjalizować niż inicjować, to nie widzę powodu, żeby stawać okoniem. Polszczyzna się od tego nie zepsuje.
Warto dodać, że istnieją też inne pary wyrazów o zakończeniach -acja i -izacja, wywodzących się z tego samego łacińskiego źródła, por. hospitacja i hospitalizacja, instrumentacja i instrumentalizacja, optymizacja i optymalizacja, aktywacja i aktywizacja, animacja i animizacja, a nawet animalizacja. Nie wszystkie z wyżej wymienionych są notowane w słownikach, ale wszystkie są używane dostatecznie często, aby je aprobować.
Mirosław Bańko, PWN
  1. 10.02.2009
    Mamy inicjacja zmiennej vs inicjalizacja zmiennej – 7000 vs 12000 wyników [w internecie – Red.], ale już dla inicjować zmienną vs inicjalizować zmienną daje po równo 9000 wyników. W tym dla inicjować są artykuły w czasopismach i dokumentacji. Dalej inicjuj zmienną jest dwa razy częstsze od drugiej formy, a zainicjować czterokrotnie częściej używane od zainicjalizować.
    Nie jest więc tak, że środowisko informatyczne woli jedną formę od drugiej, wręcz przeciwnie – w niektórych odmianach inicjacja przeważa. Proponowałbym więc aby obie formy uznać za poprawne bez faworyzowania żadnej z nich.
    Adam Zaparciński
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego