interagować

interagować

29.12.2023
29.12.2023

Dzień dobry, spotkałam się w paru publikacjach z czasownikiem "interagować" (w znaczeniu „A interaguje z B” = „A i B wzajemnie na siebie oddziałują”). Czy taki czasownik jest poprawnie utworzony? Interesuje mnie również pochodzenie; w słownikach łacińskich nie znajduję „interagō”, od którego polski wyraz mógłby powstać.

Czasownik interagować oznacza tyle co ‘oddziaływać, prowadzić interakcję’, por. np.

  • Czy melatonina może interagować z innymi suplementami diety lub lekami?
  • Demokratyczne i sprawiedliwe społeczeństwa wymagają, by obywatele byli w stanie interagować ze sobą nawzajem.
  • Gdy zaczęły interagować z ludźmi, miauczenie stało się kluczowym narzędziem, zwłaszcza że ludzie nie odczuwają zapachów w taki sam sposób jak koty.
  • Mixed reality łączy elementy rzeczywistości wirtualnej (VR) i rzeczywistości rozszerzonej (AR), pozwalając użytkownikom widzieć i interagować zarówno z wirtualnymi obiektami, jak i z rzeczywistym otoczeniem.
  • Ponadto DMAA może interagować z innymi lekami, co zwiększa ryzyko poważnych powikłań zdrowotnych.
  • Zawarte w nim substancje mają działanie przeciwbólowe i mogą interagować z innymi lekami, dlatego ważne jest, by decyzję o jego zastosowaniu podejmował lekarz.

Czasownik interagować jest tzw. zapożyczeniem sztucznym, czyli wyrazem utworzonym w czasach nowożytnych z obcych morfemów (leksykalnych i słowotwórczych) pochodzących z języków klasycznych. Do tego typu zapożyczeń zaliczamy przede wszystkim wyrazy złożone z elementów łacińsko-łacińskich (por. np. wazokonstrykcja, od vaso z łac. vās ‘naczynie’ + łac. constrictio ‘skurcz, zwężenie’), grecko-greckich (por. np. telefon, od gr. τηλε, trb. tele ‘daleko’ + gr. ϕωνή, trb. phone ‘dźwięk’) lub grecko-łacińskich (por. np. telewizja, od gr. τηλε, trb. tele ‘daleko’ + łac. visio z video, videre ‘widzieć’). Neolatynizm interagować powstał z połączenia morfemu słowotwórczego inter- ‘między’ oraz morfemu leksykalnego agō, agere z praindoeur. *h₂éǵeti ‘działać’.

Wiele tego rodzaju zapożyczeń sztucznych staje się europeizmami, czyli wyrazami rozpowszechnionymi w przynajmniej trzech językach należących do różnych gałęzi indoeuropejskiej rodziny językowej (romańskiej, germańskiej i słowiańskiej). Często takie wyrazy są charakterystyczne dla słownictwa naukowego i technicznego.

Potwierdzenie, czy czasownik interagować jest europeizmem, wymagałoby dalszych badań porównawczych. Oprócz polszczyzny (a więc języka z grupy słowiańskiej) na pewno podobne pod względem formy, treści i funkcji czasowniki występują w języku duńskim (por. interagere), norweskim (por. interagere) i szwedzkim (por. interagera), a więc w północnej grupie języków germańskich.

Nie można wykluczyć, że do połączenia morfemów omawianego tu wyrazu doszło na gruncie któregoś z języków skandynawskich, a język polski zapożyczył gotowy twór i dokonał jego morfologicznej adaptacji przez zamianę obcego sufiksu czasownikowego -ere na polskie -ować.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego